gm. Gąbin, pow. płocki, woj. mazowieckie

Wieś założona przez Holendrów na mocy kontraktu zawartego w dniu 12 maja 1759 r. pomiędzy posesorem Królewszczyzny Ignacym Cichockim a przedstawicielem osadników. Na mocy kontraktu osadnikom nadano przywileje w ramach ogólnie przyjętych, a szczególnie wolny wyrąb lasu na postawienie zabudowań zagrody oraz zobowiązano do opieki i doglądania dębów konserwowanych w wodach Wisły. Na mocy umowy koloniści zasiedlili obszar 61 włók, 2 morgów, 141 prętów, pomiędzy wsią Troszyn Polski a korytem rzeki. Kolejne kontrakty zawarto z kolonistami w 1765 i 1783 r. W 1798 r. powstała we wsi niemiecko-ewangelicka szkoła początkowa, do której uczęszczało 37 uczniów. Obecną wieś Nowy Troszyn (jeszcze przed II wojną światową) faktycznie tworzyły trzy grupy osad, noszące nazwę Troszyn Niemiecki, Troszyn i Troszynek. W 1892 r. mieszkało w nich 252 mieszkańców w 27 domach, gospodarujących na 548 morgach. Gospodarstwa charakteryzowały się wysokim stopniem kultury rolnej. Podstawą gospodarki była hodowla krów, koni, wyrób serów oraz sadownictwo. Pod koniec XIX w. sady owocowe, zajmujące powierzchnię ok. 40 morgów, dawały dochodu od 150 do 400 rubli z morgi, łąki (260 morgów powierzchni), pozwalały na wypas koni i hodowlę krów (uzyskiwano z nich dochodu do 70 rubli rocznie).

Wieś rzędowa położona na wschód od Dobrzykowa, po południowej stronie Wisły, z zagrodami rozlokowanymi wzdłuż starego wału wiślanego, na sztucznie usypanych wzgórkach, po południowej stronie asfaltowej oraz bitej szutrowej drogi biegnącej wałem. Pomiędzy drogą a gospodarstwami stawy gromadzące nadmiar wody. Dojazd do gospodarstw po wyniesionych ponad teren polnych drogach.

Krajobraz kulturowy zachowany w bardzo dobrym stanie (rozłogi pól, sztuczne nasadzenia, pasy wierzb wzdłuż miedz, rowy melioracyjne, plecione płoty). Zachowane przykłady tradycyjnej holenderskiej architektury.

Nr 21 - dom drewniany zbudowany ok. 1900 r., usytuowany w zachodniej części wsi (prawdopodobnie posiada stary numer) w zagrodzie czterobudynkowej z drugą stodołą za domem (od strony południowo-zachodniej), usytuowaną na oddzielnie usypanym wzgórku oraz dwoma nowymi budynkami gospodarczymi. Całość otoczona plecionymi płotami wierzbowymi. W narożniku południowo-wschodnim studnia oraz murowana piwnica. Dom wykonany z sosny i dębu (podwalina), konstrukcji zrębowo-sumikowo-łątkowej z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami oraz słupowo-ryglowej, oszalowanej pionowymi deskami (stodoła). Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, pokryty słomą. Pod wspólnym dachem część mieszkalna, obora i stodoła. Część mieszkalna dwutraktowa, trzyosiowa, z centralnie umieszczonym systemem ogniowym wykonanym z cegły i kafli (dwa trzony kuchenne i piece). Budynek zachowany w dobrym stanie.

Nr 21 - stodoła drewniana zbudowana ok. 1900 r., wykonana z drewna sosnowego, konstrukcji słupowo-ryglowej, wzmocnionej mieczami i zastrzałami, oszalowanej pionowymi deskami. Dach dwuspadowy, krokwiowo-jętkowy (z podwójnymi jętkami), wzmocniony krzepicami, poszyty żytnią słomą. Rozplanowana na rzucie prostokąta, z centralnie umieszczonym klepiskiem i dwoma sąsiekami po bokach (podział wnętrza dwoma niskimi ściankami sąsiekowymi). Budynek zachowany w dostatecznym stanie.

Nr 37 - dom drewniany (dawna szkoła) zbudowany ok. 1900 r., usytuowany szczytem do wału przeciwpowodziowego, w centralnej części wsi, w zagrodzie jednobudynkowej, otoczonej sztachetowym płotem. Stoi w bezpośredniej bliskości drogi biegnącej wałem. Wykonany z dębu (podwalina) i topoli, konstrukcji zrębowo-sumikowo-łątkowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon bez ostatków, oszalowanej deskami. Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wzmocniony stolcem, pokryty płytą pilśniową. Budynek wyłącznie o funkcji mieszkalnej. Dwutraktowy, pięcioosiowy, z przechodnią sienią, z systemem ogniowym usytuowanym bliżej północnej ściany szczytowej, przebudowanym. Budynek zachowany w dobrym stanie.

Nr 39 - dom drewniany zbudowany ok. 1900 r. Usytuowany szczytem do wału przeciwpowodziowego (część mieszkalna od strony południowej), ok. 100 m od niego, w centralnej części wsi, w zagrodzie czterobudynkowej z szopą (od strony zachodniej), drewutnią (od strony północno-wschodniej) i garażem (od strony południowo-zachodniej), otoczonej sztachetowym płotem. Wykonany z sosny, konstrukcji wieńcowej (część mieszkalna, obora), z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami oraz słupowo-ryglowej, oszalowanej pionowymi deskami (stodoła). Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wzmocniony krzepicami, pokryty papą i blachą. Pod wspólnym dachem część mieszkalna, obora i stodoła. Część mieszkalna dwutraktowa, czteroosiowa, z systemem ogniowym usytuowanym centralnie, z "czarną kuchnią" pośrodku oraz ceglanym trzonem kuchennym, piecem chlebowym i wędzarnią w kominie. Budynek zachowany w dobrym stanie (BK - Jerzy Szałygin, 1995).

Nr 47 - dom drewniany zbudowany w 1. ćwierci XIX w., usytuowany szczytem do wału przeciwpowodziowego (część mieszkalna od strony południowej), ok. 30 m od niego, w centralnej części wsi, w zagrodzie pięciobudynkowej z dwiema szopami (od strony północno-wschodniej), drewutnią (od strony wschodniej) i nowym budynkiem mieszkalno-gospodarczym, niewykończonym (od strony wschodniej), otoczonej sztachetowym płotem. W skład gospodarstwa wchodzi ponadto piwnica. Wykonany z sosny, konstrukcji wieńcowej (częśćmieszkalna, obora), z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami. Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wzmocniony stolcem, pokryty dyktą i papą. Pod wspólnym dachem pierwotnie mieściła się część mieszkalna, obora i stodoła. Obecnie część gospodarcza uległa rozebraniu. Część mieszkalna dwutraktowa, trzyosiowa, z systemem ogniowym usytuowanym centralnie, piec chlebowy i wędzarnia w kominie, kuchnia kaflowa w kuchni od strony wschodniej i w izbie północno-zachodniej (BK - Jerzy Szałygin, 1995).

Nr 68 - dom drewniany zbudowany na początku XX w., usytuowany kalenicą do wału przeciwpowodziowego (częśćmieszkalna od strony wschodniej), ok. 200 m od niego, w zachodniej części wsi, w zagrodzie czterobudynkowej z dwiema szopami (od strony południowej) i nowym budynkiem mieszkalnym postawionym na miejscu rozebranej części gospodarczej (obory i stodoły), otoczonej sztachetowym płotem.Wykonany z sosny (podwalina) i topoli, konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami. Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wzmocniony stolcem, pokryty żytnią słomą. Do południowej ściany dostawiony ganek, przez który wchodzi się do sieni. Część mieszkalna dwutraktowa, dwu- i półosiowa, z systemem ogniowym usytuowanym centralnie, piec chlebowy i wędzarnia w kominie, kuchnie ceglane w izbie od strony północnej i południowej. ściany izby południowo-wschodniej pomalowane farbami olejnymi, ozdobione rozetami o motywach roślinnych, malowanymi z szablonu. Budynek zachowany w złym stanie, przeznaczony do rozbiórki.

Nr 70 - dom drewniany zbudowany ok. 1900 r., usytuowany kalenicą do wału przeciwpowodziowego (część mieszkalna od strony wschodniej), ok. 400 m od niego, w zachodniej części wsi, w zagrodzie jednobudynkowej, otoczonej sztachetowym płotem. Wykonany z dębu (podwalina) i topoli, konstrukcji zrębowo-sumikowo-łątkowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami oraz słupowo-ryglowej, wzmocnionej mieczami i zastrzałami, oszalowanej pionowymi deskami. Dach dwuspadowy, wysoki, konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wzmocniony stolcem, pokryty żytnią słomą. Pod wspólnym dachem część mieszkalna, obora i stodoła. Część mieszkalna dwutraktowa, dwu- i półosiowa, z systemem ogniowym usytuowanym centralnie, piec chlebowy i wędzarnia w kominie, kuchnie ceglane w izbie od strony północnej i południowej. Obora przedzielona niskim ściankami wyznaczającymi kojce dla zwierząt, ze środkowym i poprzecznym przejściem. Stodoła jednoklepiskowa i jednosąsiekowa. Budynek zaniedbany, zachowany w złym stanie.

Nr 80 - dom murowany zbudowany po 1920 r., usytuowany kalenicą do drogi biegnącej wałem przeciwpowodziowym, oddalony od niej o ok. 100 m, na zachodnim krańcu wsi. Zagroda pięciobudynkowa, ze stodołą od strony zachodniej i trzema szopami z pozostałych stron. Wykonany z cegły spojonej zaprawą cementowo-wapienną, otynkowany w części mieszkalnej. Elewacje przedzielone trzema gzymsami: cokołowym, międzykondygnacyjnym i wieńczącym. Otwory okienne i drzwiowe ujęte w profilowane opaski. Wysokie ściany nakryte wysokim dachem dwuspadowym o konstrukcji krokwiowo-jętkowej, wykonanej z drewna sosnowego, wzmocnionej stolcem, opartej na murłacie leżącym na ścianie kolankowej (tremplu). Dach pokryty papą i blachą. Na narożach dachu oraz w jego szczytach sterczyny murowane z cegły. Wejścia do części mieszkalnej od strony północnej i południowej, poprzedzone murowanymi gankami. Część mieszkalna dwutraktowa, trzyosiowa, z centralnie umieszczonym systemem ogniowym przebudowanym po II wojnie światowej.
Obora z centralnym przejściem rozdzielającym pomieszczenie na trzy części, po obu stronach kojce dla zwierząt. Budynek zachowany w dobrym stanie.

Bez numeru - stodoła drewniana, zbudowana na początku XX w., w gospodarstwie położonym tuż przy wale wiślanym, we wschodniej części wsi. Zagroda trzybudynkowa - nowy murowany dom od strony wschodniej, obora od strony południowej i stodoła od strony zachodniej. Budynek usytuowany szczytem do drogi. Wykonany z drewna sosnowego, w konstrukcji słupowo-ryglowej oszalowanej pionowymi deskami, z wysokimi ścianami nakrytymi wysokim dachem dwuspadowym, krokwiowo-jętkowym, pokrytym żytnią słomą. Stodoła jednoklepiskowa, dwusąsiekowa, zachowana w złym stanie (zwłaszcza pokrycie dachowe).

Bez numeru - dawny zbór ewangelicki zbudowany bezpośrednio przed wojną, w 1939 r., praktycznie nie użytkowany (odbyła się w nim jedna msza), usytuowany w centralnej części wsi, w pobliżu wału przeciwpowodziowego, po zachodniej stronie szosy biegnącej przez osadę. Stoi kalenicą do niej, w niewielkim oddaleniu. Murowany z cegły spojonej zaprawą cementowo-wapienną, na wysokiej podmurówce. Dach trzyspadowy (od strony zachodniej, nad prezbiterium), wysoki, konstrukcji krokwiowo-stolcowej, pokryty blachą. Elewacje nieotynkowane, w naturalnym kolorze cegły. Fasada od strony wschodniej poprzedzona cementowym pulpitowym daszkiem wspartym na dwóch okrągłych ceglanych słupach, kryjącym wejście do budynku (po wysokich obustronnych schodkach). Ściana zwieńczona trójkątnym szczytem z centralnie umieszczonym owalnym okienkiem, ze sterczynami.
Elewacje boczne z przemurowanymi od dołu oknami ujętymi w ceglane opaski i parapety, przedzielone gzymsem cokołowym i koronującym. W elewacji zachodniej w miejscu okna przepruty nowy otwór wejściowy. Wnętrze trójdzielne (pierwotnie dwudzielne), trójosiowe, jednotraktowe - kolejno poczynając od strony wschodniejsklep spożywczy (wydzielony po II wojnie światowej), magazyn i sień (pierwotnie zakrystia). Z sieni wejście po szerokich drewnianych, policowych schodach na strych. Budynek zachowany w dobrym stanie.

Cmentarz - położony na wschodnim krańcu wsi, po południowej stronie drogi biegnącej wałem wiślanym. Na planie prostokąta, całkowicie zarośnięty krzakami oraz drzewami. Zdewastowany, z zachowanymi co najmniej sześcioma cementowymi przewróconymi nagrobkami. Liczne widoczne pozostałości po grobach w postaci kopczyków ziemnych.

Obiekty nieistniejące, dla których w 1979 r. wykonane zostały przez Wojciecha Marchlewskiego białe karty (obecnie w zbiorach KOBiDZ):

Nr 51 - dom drewniany zbudowany w 2. połowie XIX w.

Nr 56 - dom drewniany zbudowany na początku XX w.

Nr 63 - dom drewniany zbudowany ok. 1890 r.

Nr 66 - dom drewniany zbudowany na początku XX w.

Nr 69 - dom drewniany zbudowany na początku XX w.

Nr 72 - dom drewniany zbudowany na początku XX w.