Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Żuławy
|
||
|
||
gm. Pruszcz Gdański, pow. gdański, woj. pomorskie Do 1945 roku, Reichenberg TK (Gotha, Endersch, Schrötter)
Wieś lokowana na prawie chełmińskim w XIV w. w krzyżackiej komturii gdańskiej, od 1454 r. w obrębie posiadłości ziemskich miasta Gdańska do 1793 r. oraz w l. 1807 - 1814, w l. 1814 - 1919 skarbu pruskiego Zniszczona przez powodzie w w 1540 i 1543 roku lokowana została ponownie w 1547 r., osadzono tu kolonistów holenderskich. W 1820 r. n 246 mieszkańców mennonitów mieszkało 6. Pod petycją z 1868 r. widnieją nazwiska Ens, Epp Wiebe. Układ przestrzenny wsi - kolonijna (jednodworcza) na terpach, (ulicówka nieregularna)_. Krajobraz kulturowy wsi w zaniku, w 1986 r. na 20 siedlisk w 14-16 istniała historyczna zabudowa, obecnie zachowane pojedyncze gospodarstwa, z reguły z przebudowanymi budynkami, w płn. części znajduje się silnie zdewastowany cmentarz ewangelicki z gruzami ruin XIV wiecznego kościoła zniszczonego w 1945 r. i ułamkami nagrobków; nie zachował się dom podcieniowy z pocz. XIXw.; czytelny rozłóg pól, widoczne nieliczne terpy z resztkami starodrzewu, Nr 22 (30) - zagroda holenderska zapewne pierwotnie w typie kątowym usytuowana na terpie po płn. stronie drogi do Koszwał, z zachowanym budynkiem mieszkalnym z 1819 r., przebudowaną oborą z pocz. XXw., stodoła rozebrana, położona ok. 60 m od drogi, z zachowanym starodrzewem lip, szczytowo; dom zbudowany w 1 ćw. XIXw. na ceglanej podmurówce drewniany, zrębowy, węgły przesłonięte deską imitującą pilaster toskański, z oszalowanym pionowo szczytem i ceramicznym dachu; plan dwutraktowy z szerokim traktem zach. z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnią pośrodku; sień dwudzielna, od zach. prostokątna z kręconymi schodami na poddasze, od wsch. wąska, otwarta do tunelu oborowego elewacja szczytowa 3 osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części para okien, powyżej jedno okno; elewacja płd., 7 - osiowa z wejściem na 3 osi od wsch., w płn. części obejścia zachowany drewniany spichlerz - wozownia. KZSwP s.1-2, Lipińska,t.3- 27; AG, MP. |
Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |