ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
DREWNICA
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Stegna, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Do 1945 roku Schönbaum, Alte Binnerung TK (Gotha, Endersch, Schrötter)

Wieś Drewnica obecnie tworzą dawne wsie Drewnica, Drewniczka, Leszkówki. W 2 poł. XIII w. teren wsi Drewnica była pasem granicznym miedzy ziemiami krzyżaków a księstwem pomorskim. Po zajęciu Pomorza wschodniego przez krzyżaków rozpoczęła się intensywna akcja kolonizacyjna na tych terenach oraz towarzysząca jej praca przy obwałowywaniu rzek., największe nasilenie tych robót trwało od 1325 r. do poł. XIV w. Wieś Drewnica została lokowana na pocz. 2 poł. XIV w. Udokumentowane wzmianki pochodzą z 1359 r., sołtys z Drewnicy wzmiankowany jest w 1364 r. Była to prawdopodobnie wieś kościelna założona na 54 łanach chełmińskich, ok. 1400 r. funkcjonowały tu 2 młyny, 2 karczmy. W 1454 r. Drewnica weszła w skład terytorium miasta Gdańska. W 1627 r. w rejonie położonego na płd. rozwidlenia Ramon Wisły, gdzie od średniowiecza istniała karczma wojska szwedzkie zaczęły wznosić umocnienia, przejęte potem przez Gdańsk, zdobyte przez Szwedów w 1656 r.oblegane i zdobyte przez gdańszczan w 1659 r. po czym rozebrane. Działania wojenne zniszczyły okolicęy, w tym wieś Drewnica. Dla jej odbudowy osadzono osadników na prawie emfiteutycznym, jej areał w 1771 r. wynosił 21 włók i 17 morgów podzielonych na 10 dzierżawców. Wieś Drewniczka w płd. części liczyła 12 włók i 6 mórg ziemi podzielonej pomiędzy 11 dzierżawcami. W1808 r. liczyła 20 budynków oraz wiatrak w zach. części Schonbaumer Weide, na mapie widać 4 większe zagrody w typie wzdłużnym i jedną w układzie kątowym. W 1864 roku w Drewnicy było 36 domów mieszkalnych, 42 gospodarcze, w Drewniczce 17 domów i 27 gospodarczych w Leszkówkach zaś 102 domy. Pod koniec XIX w. w Drewnicy mieszkało 414 mieszkańców, w tym 9 mennonitów, w Drewniczce na 111 mieszkańców menonitów było 5. Układ przestrzenny uległ zmianie w chwili przekopu Wisły. Rozebranych zostało 67 domów mieszkalnych i dwie karczmy. W 1820 r. pośród 301 mieszkanców 11 należało do mennonickiej gminy w Żuławkach - Niedźwiedzicy.

Układ przestrzenny wsi -pierwotny nieznany, obecnie wielodrożna, z cmentarzem zamienionym na park w płn. - wsch. części.

Krajobraz kulturowy zachowany stosunkowo dobrze, zabudowa i układ przestrzenny przeważnie z k. XIX w i pocz. XXw. w dokumentacji z 1979 r. wymienionych było 46 zagród w typie holenderskim, 78 historycznych drewnianych domów, 4 z pierwszej poł. XIX w., 51 z 2 poł. XIXw., 22 z pocz. XX w. oraz 7 budynków mieszkalnych murowanych i dwa wiatraki. Jeden - holenderski na budynku spłonął w pocz. 1990 r. Nie zachowały się też domy podcieniowe. Trwa intensywna przebudowa starych domów, rozbiórka części gospodarczej lub wymiana całej substancji zabytkowej.

Nr 22 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płd.- wsch. części wsi po wsch. stronie lokalnej drogi, szczytowo, o wspólnym dachu, drewniany, zrębowy, z oszalowanymi szczytami, o dwuspadowym dachu przykrytym dachówką holenderką; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 1 - osiowy; elewacja wsch. 7 - osiowa, z wejściem na 1 i 4 osi od zach.
Nr 23 zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płd. części wsi po zach. stronie drogi, kalenicowo, budynek mieszkalny o wspólnej kalenicy dachu z częścią gospodarczą z ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy, częściowo otynkowany, z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym blachą; wnętrze przebudowane; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 3 - osiowy, z oknem ujętym świetlikami zamkniętymi odcinkowo, wyżej półkolisty świetlik; elewacja wsch. przebudowana.
Nr 48 - Dom z zagrody holenderskiej w typie kątowym (budynki gospodarcze rozebrane)wzniesiony w 1894 r., usytuowany w płd. - wsch. części wsi po zach. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, ze ściana ogniową od płd., na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy z węgłami przesłoniętymi deską imitującą pilaster toskański, z niska, ryglową ścianka kolankową, oszalowanym szczytem, ze zrębową, nadwieszoną facjatą we wsch. połaci dachu; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 2 - osiowy; elewacja płd. 6 - osiowa, z wejściem na 3 osi od płd.
Nr 77 zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płd. części wsi po zach. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, budynek mieszkalny oddzielony ścianą ogniową z ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, otynkowany z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym dachówką zakładkową; obora przebudowana,
Nr 125 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana we środkowej części wsi, po zach. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, zachowane wszystkie budynki dreniane, obora oddzielona ścianą ogniową; i stodoła, budynek mieszkalny z 3ćw.XIXw. na wysokiej, ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy z węgłami przesłoniętymi deską imitującą pilaster toskański, z oszalowanym szczytem i ścianka kolankową, z gankiem przed wejściem od wsch. o stolcowo - platwiowej więźbie dachowej, ceramicznym dachu; plan o zbliżonych traktach, z wielka izba w trakcie wsch., z czarną kuchną w trakcie wielkiej izby, dwudzielną sienią zbliżoną do odwróconej litery Z, z rzedem 4 drzwi do pomieszczeń przy ścianie oborowej, z tunelem; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 3 - osiowy, z oknem ujętym świetlikami zamkniętymi odcinkowo, wyżej półkolisty świetlik; elewacja płd. 6 - osiowa, z wejściem pomidzy półoknami na 3 osi od pln. Obora słupowo - ryglowa, 2 - kondygnacjowa, oszalowana pionowo, ze stropem belkowym wspartym na 2 podciągach, ze stolcowo - platwiowa więźbą dachowa wzmocniona zastrzałami, nakryta dachem ceramicznym; stodoła slupowo - ryglowa, oszalowana pionowo, o ceramicznym dachu.
Nr 165 - Dom wzniesiony w 1848 r., usytuowany na kolonii w płn. części po zach. stronie lokalnej drogi, szczytowo, na ceglanej, obetonowanej podmurówce, drewniany, zrębowy z węgłami przesłoniętymi deską imitującą boniowanie, z ryglowymi, oszalowanymi szczytami, więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dach kryty holenderką, plan dwutraktowy, z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnia pośrodku; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 2 - osiowy, z półkolistym świetlikiem powyżej; elewacja płd. przebudowana, ob. 6 - osiowa, (wejście zlikwidowane).

    
Lipińska, t. III, poz. 236


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl