gm. Gronowo Elbląskie, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Wieś tworzą dawne cztery miejscowości - Neukirchenniederung, nosząca nazwę Neukirch do k. XIX w., Fichthorst, Friedrichsberg i Neuhof.

Układ przestrzenny wsi - ulicówka wielodrożna, W części zach. gęsta, obustronna zabudowa wzdłuż dogi Elbląg - Malbork, oraz biegnących łukami w płn. i płd. części bocznych ulic; w płn. wsch. części wsi dawny cmentarz protestancki z kościołem parafialnym

Krajobraz kulturowy wsi zachowany w dobrym stanie, z ryglowym kościołem parafialnym otoczonym cmentarzem w centrum wsi; zachowany układ siedlisk, zabudowa drewniana z XIXw. zachowana szczątkowo, liczna murowana z pocz. XX w., przeważnie niewielkie, wolnostojące domy zagrodnicze lub rzemieślnicze, częściowo XX - wieczne domy kolonijne i nieliczne wille; zachowanych 7 zagród w typie holenderskim, wzdłużnym, obora zblokowana ze stodołą z podcieniem szczytowym, nie przetrwał wiatrak.

ul. Długa nr 22 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie ulicy, kalenicowo, wybudowana zapewne w k. XIXw.; budynki zagrody, przebudowane, omurowane przykryte wspólnym dachem o jednakowej wysokości kalenicy, kryte eternitem.

ul. Malborska nr 26 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie drogi, kalenicowo; z ceramicznym dachem o jednakowej wysokości, budynek mieszkalny oddzielony niską ścianą ogniową wzniesiony ok. poł. XIXw. przebudowany na pocz. XXw., drewniany, zrębowy, otynkowany, z oszalowanym szczytem, o krokwiowej więźbie dachowej; plan dwutraktowy z czarną kuchnią pośrodku; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 1 - osiowy, elewacja frontowa 3 osiowa z wejściem na 3 osi od zach., obora przebudowana, stodoła zredukowana i przebudowana na garaż.

ul. Miodowa nr 1 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie ul. Malborskiej, kalenicowo do niej; dach nad częścią gospodarczą nieznacznie wyższy, budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIX w., przebudowany w l. 30 - tych XXw.,ceglany, z oszalowanym pionowo szczytem zach. z drewnianym gankiem przed wejściem; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 1 - osiowy, elewacja frontowa 3 osiowa z wejściem na 3 osi od zach. przesłoniętym gankiem.

ul. Młyńska zespół obory i stodoły nakrytych wspólnym ceramicznym dachem usytuowana w płd. części miejscowości, na niewielkim wzgórzu, po wsch. stronie gospodarczego dziedzińca. prawdopodobnie pozostałość dawnej zagrody typu holenderskiego w typie wzdłużnym, o wspólnej kalenicy dachowej dla wszystkich budynków, w której, po wybudowaniu na pocz. XXw. nowego ceglanego domu, ze starego budynku mieszkalnego pozostawiono fragment dachu tworząc podcień przed wejściem do obory; dach kryty holenderką; obora. od wsch. parterowa, od zach. z drewnianym półpiętrem z zamurowanym obecnie podcieniem od płd. wspartym na 5 zamieczowanych, cienkich słupach; stodoła z jednym boiskiem i dużym (podwójnym) sąsiekiem oraz zapolami.

ul. Gronowska - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po wsch. stronie drogi, kalenicowo, z wyższą częścią gospodarczą; budynek mieszkalny w płn. części zagrody wzniesiony ok. 1840-50, drewniany, zrębowy, otynkowany, na kamiennych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej; i oszalowanym pionowo szczytem; kryty eternitem, wnętrze przebudowane.
Elewacja szczytowa ob. 1 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 3 - osiowy, okno ujęte ćwierćkolistymi świetlikami, wyżej świetlik półkolisty, elewacja frontowa 5 osiowa z 3 osiową współczesną murowaną werandą pośrodku; budynki gospodarcze kryte holenderką; obora 1,5 - kondygnacjowa, na dole ceglana, na półpiętrze drewniana, stodoła jednoboiskowa z jednym sąsiekiem dostawiona w pocz. XXw., stodoła rozebrana.

ul. Nowa - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, część gospodarcza wyższa, z otynkowaną oborą i omurowaną stodoła, oddzielona ścianą ogniową, kryta eternitem; budynek mieszkalny usytuowany po płn. stronie wzniesiony ok. poł. XIXw. drewniany, zrębowy, otynkowany, szczyt oszalowany pionowo, dach kryty holenderką; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 4 - osiowy, para okien ujęta wąskimi świetlikami, wyżej niewielkie okienko, elewacja frontowa 4 osiowa z wejściem na 2 osi od płd., przesłoniętym niewielkim drewnianym gankiem; w płd. - zach. części ceglany 1,5 kondygnacjowy spichlerz - wozownia.