gm. Malbork, pow. malborski, woj. pomorskie

Kałdowo, obecnie część Malborka położona po zach. stronie Nogatu utworzona została z dwóch wsi w płd. części Vogelsang oraz płn. Kalthof. W k. XVIII w. w Vogelsang stało 19 domów, w Kalthofie 17. Istniał podział na Kałdowo wieś i miasto. W 1776 r. z Kalthofu wymieniono 18 nazwisk mennonitów - Konrad, Dickgres, ENs, Epp, Fast, Claasen, Cornelius, Loewen, Penner, Reimer, Sudermann, Toews, Wiebe, Wiens. W 1820 r. pośród 215 mieszkańców Kaldhofu 29 było mennonitami, w obrębie miasta 224 mieszkańców mennonitów było 34, we wsi Vogelsang liczącej 89 mieszkańców mennonitów żyło 9. W 2 poł. XIXw. mieszkało 422 katolików i ewangelików, oraz 25 mennonitów, stało 35 domów.

Wieś - obecnie dzielnica Malborka położona na zach. brzegu Nogatu złożona z historycznych dwóch części, odmiennych przestrzenie, w części płd. ulicówka przywałowa, w części płn. wielodrożna

Krajobraz kulturowy wsi przez wieki ulegał zmianie, ostatecznie przebudowany został z chwilą przerzucenia mostu kolejowego i kolejki wąskotorowej. Wówczas miejscowość zaczęła tracić swój rolniczy charakter. Część zabudowy przy wale do pocz. XXw. nadal związana była z produkcją rolną, dopiero parcelacja pól na nowe osiedle mieszkaniowe odcięła ich od zaplecza redukując otoczenie do przydomowych ogrodów; część płn. ulegała szybszej urbanizacji, tutaj zresztą do czasu budowy stałego mostu drogowego istniała tradycyjna przeprawa przez Nogat i most pontonowy. Tutaj tradycyjnie funkcjonowały gospody. W k. XIX w. powstały też nowe zakłady przemysłowe. Pośród zabudowy przedmiejskiej ulicy Głównej z k. XIXw. zachowało się kilka budynków starszych, związanych z ówczesny rolniczym charakterem miejscowości; zachowały się fragmenty brukowanej drogi wzdłuż wału Nogatu - ulica Wałowa i 5 budynków drewnianych z k. XIX i pocz. XXw.

Nr 29 - dom wolnostojący, usytuowany po płn. stronie ulicy, kalenicowo, wzniesiony w 4 ćw. XIXw. drewniany, zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanymi pionowo szczytami ścianką kolankową i facjatką, z wysokim, ceramicznym dachem, o 5 - osiowej elewacji frontowej z wejściem pośrodku poprzedzonym gankiem.

Nr 4 - dom wolnostojący, usytuowany po płd. stronie ulicy Głównej, kalenicowo, wzniesiony w 4 ćw. XIXw. drewniany, z wysoką facjatką nad zabudowanym wtórnie podcieniem, zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanymi pionowo szczytami ścianką kolankową i facjatką, o niskim dachu krytym papa, o 9 - osiowej elewacji frontowej z 3 osiowym, piętrowym ryzalitem dawnego podcienia, z wejściem pośrodku.

Nr 14 - dom wolnostojący, usytuowany po płn. stronie ulicy Głównej, kalenicowo, wzniesiony w 4 ćw. XIXw. drewniany z "erklem", zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanymi pionowo szczytami ścianką kolankową i facjatką, z obniżonym dachem, o 5 - osiowej elewacji frontowej z wejściem pośrodku.

Nr 1 - dom zblokowany obecnie z budynkiem współczesnym, usytuowany po wsch. stronie ulicy Głównej, kalenicowo, wzniesiony w 4 ćw. XVIIIw. murowany (omurowany) otynkowany, z oszalowanymi pionowo szczytami ścianką kolankową i facjatką, z wysokim, ceramicznym dachem, o 5 - osiowej elewacji frontowej z wejściem pośrodku.