gm. Lichnowy Wielkie, pow. malborski, woj. pomorskie

Wieś wzmiankowana w 1321 r., lokowana w 1341 przez Wernera von Orseln na prawie niemieckim, z uposażeniem 71 włók; istniała tu do XVIII w. kaplica; w 1776 r wymieniany były nazwiska mennonitów - Barckmann, Friesen, Claassen, Mattis, Neyfeldt, Penner, Toews; w 1820 r. na 341 mieszkańców 44 było mennonitami

Układ przestrzenny wsi - ulicowo - placowa w osi zbliżonej do równoleżnikowej, o trzech dużych gospodarstwach po płd. stronie i czterech po stronie płn; w środku wsi znajuje się cmentarz mennonicki

Krajobraz kulturowy wsi zachowany dobrze, czytelny układ przestrzenny, historyczną zabudowę tworzą relikty 3 zagród w typie holenderskim - nr 2, nr 7 (z murowanymi budynkami z pocz. XXw.), 9, duże gospodarstwo z pocz. XXw. z budynkiem wybudowanym w stylu regionalnym 1 ćw. XXw., kilkoma budynkami murowanymi, z 1 ćw. XXw., dwoma wolnostojącymi domami drewnianymi z ok. poł. XIXw. Współczesne budynki gospodarstw nr 17 powtarzają układ zagrody typu kątowego. Zachowana aleja wzdłuż szosy, którą tworzą głownie lipy, ale także dęby, klony i jesiony, we wsi aleja obsadzona jest kasztanowcem, brukowana nawierzchnia ulic.

Nr 35 - duże obejście położone w zach. krańcu wsi, po płd. stronie składające się pierwotnie z domu i 5 budynków gospodarczych otaczających rozległe, prostokątne podwórze, z których zachowały się, silnie zniekształcone 2 budynki.
Budynek mieszkalny wzniesiony w 4 ćw. XIXw. usytuowany kalenicowo do drogi, 1,5 kondygnacjowy, o długiej, 7 - osiowej, symetrycznej elewacji, drewniany, zrębowy, z przesłoniętymi węgłami, oszalowaną poziomo, słupową ścianką kolankową oraz ryglowymi szczytami i facjatą z ceglanym wypełnieniem, nakryty niskim, dwuspadowym dachem; dom o bogatej dekoracji wycinanych elementów drewnianych, nadokienników, gzymsów, desek wiatrowych, desek na narożnikach imitujących pilaster toskański; nie zachował się ganek przed wejściem.
b.n. - dom z dawnej zagrody holenderskiej, usytuowany we wsch. części wsi, po zach. stronie ulicy, kalenicowo, wzniesiony ok. poł. XIX w. drewniany, zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanym pionowo szczytem, ściany wzmocnione wtórnie lisicami.
b.n. - dom z dawnej zagrody holendesiej w typie prawdopodobnie winkelhoff, usytuowany po wsch. stronie wsi, wybudowany w k. XVIII w. drewniany, zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanym pionowo szczytem, nakryty wysokim dachem ceramicznym,
Nr 9 - dom z dawnej zagrody holenderskiej usytuowany po wsch. stronie ulicy, kalenicowo, wzniesiony w 3 ćw. XIXw., drewniany, zrębowy, z oszalowanym pionowo szczytem
Nr 10 - dom podcieniowy z k. XVIII w., usytuowany w zach. części wsi, po płn. stronie drogi,. drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster, o oszalowanych pionowo szczytach, na ceglanej podmurówce, od płd. ryglowa wystawka wsparta na 6 słupach i ryglowych ściankach; więźba dachowa krokwiowo - jętkowa, dach kryty dachówką holenderką; budynek wzniesiony na planie dwutraktowym, o zbliżonych wielkością traktach, z wielką izbą w płd. - wsch. narożniku, czarną kuchnią pośrodku, rozdzielnymi sieniami; elewacja szczytowa zach. 2 - osiowa, szczyt na dole 2 - osiowy, wyżej półkolisty świetlik; elewacja zach. 6 - osiowa, z 2 - osiową wystawką i podcieniem na 2 środkowych osiach, z wejściem na 3 osi od zach. Budynek rozebrany.
Nr 44 - dom pierwotnie z zagrody holenderskiej w układzie kątowym wzniesiony w 1767 r. , zamieszkały przez rodzinę Klassen usytuowany w środkowej części wsi, po płn. stronie drogi, na kamiennych fundamentach, ceglany, otynkowany, o naczółkowym dachu krytym dachówką holenderką i ryglową facjatą w płd. połaci; budynek wzniesiony na planie dwutraktowym, o szerszym trakcie płd. o amfiladowym układzie pomieszczeń w traktach, z sienią przelotową mieszczącą dwubiegowe schody na osi środkowej i czarną kuchnią pośrodku traktów po wsch. stronie sieni; elewacja szczytowa wsch. 4 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 2 - osiowy, wyżej jedno okno; elewacja płd. 7 - osiowa, z pseudoryzalitem stanowiącym cokół dla facjaty na 3 środkowych osiach, z wejściem pośrodku; zachowana stolarka drzwiowa, częściowo okienna.
Cmentarz mennonicki (?) z zachowanymi kilkoma starodrzewami i 5 fragmentami nagrobków, w tym przewrócony cippus grobu Luisy Lopem zm. 1856 r. wzmiankowana stela z 1855 r. Johana Reimera