Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Żuławy
|
||
|
||
gm. Ostaszewo, pow. nowodworski, woj. pomorskie Do 1945 roku Neukirch (Gotha), Neukirche (Endersch, Schrőtter)
Wieś lokowana ok. 1342-45 r. przez wielkiego mistrza Rudolfa Königa na 60 włókach, uposażona została również parafia p.w. Św. Marcina; kościół katolicki zastąpiony został w 1879 nową budowla; w 1631 postawiono pierwszy kościół ewangelicki, zastąpiony w 1838 nowych, ryglowym, który w 1993 r. przeniesiony został do Elbląga. W poł. XIX w. 1820 r. wieś liczyła 360 mieszkańców, w tym 30 mennonitów. Układ przestrzenny wsi - ulicowo placowa w osi płn. - płd. drogi z Lichnowów do Ostaszewa, z zabudową po zewnętrznej stronie ulic, po zach. stronie znajdowały się większe gospodarstwa. Kościół i cmentarz katolicki znajduj się w płd. części wsi po zach. stronie drogi, cmentarz ewangelicki w płn. części, po stronie wsch.. W krajobrazie kulturowym zachowany w znacznym stopniu, czytelny układ przestrzenny wsi, układ siedlisk i częściowo rozłogi pól. we wsi znajduje się neogotycki kościół katolicki z 1879 r. otoczony czynnym cmentarze, kościół ewangelicki z 1838 r. przeniesiony został do Elbląga, na ewangelickim cmentarzu pozostały jedynie relikty nasadzeń, Historyczną zabudowę mieszkalną tworzą głownie ceglane domu z pocz. XX w., w tym nr 27 z bogatą dekoracją ceramiczną oraz m.in. 4 drewniane domy podcieniowe powstałe od k. XVIII w. po 2 poł. XIXw. w tym jeden silnie przebudowany. Przy domu podcieniowym nr 15/16 zachowane niemal w całości zabudowania gospodarcze z pocz. XX w. Nr 13 dom podcieniowy wzniesiony w 1820 r. dla Petera Conrada przez Petera Langa, na pocz. XXw. własność Eduarda Pennera, usytuowany w płd. części wsi po wsch. stroni drogi, kalenicowo., drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską wyciętą w formę pilastra toskańskiego, z bogato profilowanym gzymsem wieńczącym ścianę, pośrodku 7 - osiowej, symetrycznej elewacji zach., podcień wsparty na 6 słupach z ryglową, wypełnioną cegłami wystawką, o oszalowanej ściance czołowej. Plan o zbliżonych wielkością traktach, z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnią w większej części w trakcie zach., dwudzielną sienią w formie litery L oddzielającą 3 pomieszczenia przy ścianie płn. Budynek o bogatym detalu architektonicznym, zachowane oryginalne płaskorzeźbione drzwi wejściowe Schmid, s.195-205; Lipińska t. III, poz.208 |
Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |