gm. Markusy, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Wieś założona w 1631 r. przez osadników holenderskich.

Układ przestrzenny wsi rzędówka na terpach oraz ulicówka przywałowa po wsch. stronie rzeki Dzierzgoń tworząca wraz ze wsią po zach. stronie Drzerzgonką układ ulicówki wodnej,-

Krajobraz kulturowy zachowany w części przywałowej, w latach 80 - tych zachowanych było ok. 10 zagród holenderskich, w tym 6 domów drewnianych, dwa domy podcieniowe z XIXw. We wsch. części osiedle domków kolonijnych z l. 30 - tych XXw. widoczne jest zanikanie siedlisk kolonijnych, po których pozostały terpy, przebudowie ulegają zagrody holenderskie, następuje wymiana substancji budowlanej, zachowując częściowo dawny narys zagrody; czytelny układ pól i rowów melioracyjnych, częściowo zachowana zieleń przydomowa

Nr 4 - dom podcieniowy z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym usytuowany, po wsch. stronie drogi do Stankowa, szczytowo; wzniesiony w k. XVIII w., na kamiennych fundamentach, drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską wyciętą w profil wysokiej tralki, z ryglowym podcieniem od płd. i ścianą szczytową oszalowanymi pionowo, z krokwiowo-jętkową więźbą dachową i dachu krytym trzciną, z oknem połaciowym w płn. połaci; plan półtoratraktowy, z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, rozdzielnymi sieniami; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt jednoosiowy, nad oknem półkolisty świetlik; elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem pomiędzy wąskimi oknami na 2 osi od płd., z podcieniem na 1-3 osi od płn.; budynek rozebrany.
Nr 17 - dom z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym, ( budynki gospodarcze rozebrane, część płn. przebudowana) wzniesiony na pocz. XIXw. usytuowany kalenicowo do wału, drewniany, zrębowy, częściowo murowany, szczyty oszalowane pionowo, więźba dachowa krokwiowa, dach kryty trzciną[ elewacja szczytowa 2 - osiowa.
Nr 20 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana szczytowo do wału rzeki, (obora i stodoła nowe); zachowany budynek mieszkalny z poł. XIXw. drewniany, zrębowy otynkowany, z oszalowanym pionowo szczytem, o dwuspadowym dachu nakrytym eternitem.
Nr 18 zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana szczytowo do wału ( budynki gospodarcze zastapione nowymi); zachowany budynek mieszkalny z poł. XIXw. drewniany, zrębowy o przesłoniętych węgłach, z oszalowanym pionowo szczytem, z dwuspadowym dachem krytym eternitem.