ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
PALCZEWO
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Ostaszewo, pow. malborski, woj. pomorskie

Do 1945 roku Palschau (Endersch, Schrötter), Palschaus (Gotha),

Wieś za z dwóch miejscowości związana z przeprawą przez Wisłę,wzmiankowana w 1321, lokowana w 1344 r. W 1776 r. wymienione zostały nazwiska mennonitów Konrad, Dick, Ens, Claassen; w 1820 roku wieś liczyła 289 mieszkańców, w tym 31 mennonitów, petycje z 1868 r. podpisali Claasen, Peter Dau, Isaak Dyck, Adolf i Jakob Harder, J. Rogalsky, Wiebe i Wiens, właściciele gospodarstw i kupiec Joann Nickel.

Układ przestrzenny wsi - częściowo ulicówka jednostronna, w części ulicówka przywałowa.

Krajobraz kulturowy wsi w znacznej części zachowany, czytelny układ przestrzenny, zachowane siedliska; zabudowę historyczną tworzą drewniany kościół z 1712 p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, dom ryglowy z k. XVIII w. - bnr, 3 drewniane domy z k. XIXw., wiatrak typu holenderskiego oraz budynki ceglane z k. XIXw. i 1 ćw. XXw., mieszkalne - ok. 8 - 10 i budynki gospodarcze, niektóre dekorowane emblematami związanymi z symboliką religijną; przy skrzyżowaniu dróg znajduje się dawny cmentarz ze starodrzewem, ze współczesnymi pochówkami; zabudowa części przywałowej całkowicie przekształcona; zachowany rozłóg pól i układ sieci rowów melioracyjnych.

Nr 61 - dom usytuowany na kolonii przy drodze do Boręt, po wsch. stronie, kalenicowo wybudowany w 1895 r. dla właściciela o inicjałach C.F., murowany, ceglany na ceglanej podmurówce, parterowy ze ścianką kolankową, nakryty dwuspadowym, ceramicznym dachem; elewacja szczytowa 4 osiowa, szczyt 4 - osiowy, para okien ujęta wąskimi świetlikami, powyżej dwie odlewane plakiety z sześcioramienną gwiazdą i okrągły świetlik pośrodku; elewacje ceglane o różnorodnej formie ceglanych gzymsów, z masywnymi sterczynami na narożnikach i zwieńczeniu szczytów; elewacja zach. 5 osiowa, z wejściem na 3 osi od płd. dekorowane sześcioramiennymi gwiazdami.
W obejściu zachowany częściowo budynek gospodarczy - pełniącymi niegdyś funkcję obory i spichlerza - wozowni, ceglany, o bogatym ceglanym detalu architektonicznym; na elewacji zach. obok inicjałów właściciela i daty budowy ułożony z cegieł motyw sześcioramiennej gwiazdy.
Nr 28 - dom usytuowany w płd. części wsi, po wsch. stronie, kalenicowo złożony z dwóch części, starszej z ok. poł. XIXw. w płn. części i części płd. wybudowanej w k. XIXw. lub na pocz. XXw. do 1945 r. właścicielem był Hans Harde; część płn. parterowa, na kamiennej podmurówce, część płd. 1,5 kondygnacjowa na ceglanej; dom drewniany, zrębowy, część płn., ścianka kolankowa części płd. i szczyty oszalowane pionowo, dach kryty eternitem, elewacja płn. 3 osiowa, szczyt 1 - osiowy, elewacja płd. 2 osiowa, szczyt 4 osiowy, elewacja zach. nieregularna 6 - osiowa, z nieosiowymi okienkami w ściance kolankowej, zachowany częściowo drewniany detal architektoniczny w formie obramień okiennych i zaciosów krokwi.
W obejściu zachowany częściowo budynek obory z 1921 r., ceglany, o bogatym ceglanym detalu architektonicznym; na elewacji zach. obok inicjałów właściciela i daty budowy umieszczone odlewane plakiety z ośmioramiennymi gwiazdami a w zwieńczeniu motyw sześcioramiennej gwiazdy.
Nr 12 - dom usytuowany na kolonii we wsch. części wsi, po płn. stronie drogi do Pordenowa, kalenicowo, zbudowany w 3 ćw. XIXw. na ceglanej podmurówce, parterowy z niską ścianką kolankową i facjatą w płd. połaci dachu, drewniany, zrębowy, z przesłoniętymi węgłami, elewacja płd. 7 osiowa, z wejściem pośrodku, z drewnianym gankiem i 3 - osiową facjatą w dachu na 3 środkowych osiach; bogaty detal architektoniczny i dekoracja laubzekinowa w ganku, szczytach budynku oraz obramieniach okiennych.
Wiatrak typu holenderskiego usytuowany na kolonii, po płd. stronie drogi do Pordenowa, w płd. części gospodarstwa, dolna część ceglana, wieżą i głowica drewniane, obite gontem w kształcie łusek; budynek w bardzo złym stanie.
Nr 27 - wzniesiony w k. XVIII w., własność rodziny Claassen, drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską, z szachulcowym podcieniem wspartym na 6 okrągłych słupach i ściance ryglowej, oszalowanym w górnej części część mieszkalna 2 traktowa o nieznacznie szerszym trakcie zach. z wielką izbą w płd.-zach. narożniku, czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z dwudzielną sienia w formie litery Z, 3 - osiową ścianą szczytową, 6 - osiową frontową, z podcieniem na 2-4 osi od płn., wejściem pomiędzy węższymi oknami na 3 osi; dom nie istnieje.

    
Stankiewicz, s. 537Lipińska,t.3- 211, AG IV, BF, MP.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl