ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
POGORZAŁA WIEŚ
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Miłoradz, pow. malborski, woj. pomorskie

Do 1945 roku Wernersdorf TK (Schrötter), Wernersdorff (Endersch), Wernersd (Gotha).

Wieś lokowana przez Wernera von Orseln przed 1330 r. W 1772 r. liczyła 58 włók i 8 mórg, z 16 właścicieli 8 było mennonitami. W 1776 roku we wsi mieszkało 10 rodzin mennonickich - 48 osób. W 1820 roku 344 mieszkańców, w tym 50 mennonitów i niemal tyle samo odnotowanych było w 1936 r. Powtarzają się nazwiska Claassen, Dyck, Harder, Mulle, Neufeld, Nickel, Penner

Układ przestrzenny wsi - ulicówka przywałowa przy wale Nogatu, oraz kolonijna na terpach i częściowo rzędówka bagienna,

Krajobraz kulturowy wsi zachowany dobrze, zachowany układ przestrzenny, czytelny rozłóg pól, widoczne dawne siedliska, nieliczna współczesna zabudowa, zabudowa historyczna pochodzi z pocz. XX w. są to głównie ceglane, parterowe domy o ceramicznych dachach, niewielkie ceglane budynki gospodarcze, na koloniach budynki gospodarcze większe. We wsi wzniesiono kilka reprezentacyjnych budynków - plebania o bogatej dekoracji ceramicznego detalu architektonicznego, z pełnoplastycznymi figurami, piętrowa, neomanierystyczna kamieniczka, ob. sklep oraz szkoła z 1909 r. o formach regionalnych. Nieliczne domy drewniane zostały wtórnie omurowane np.: - nr 30, 41,. Kościół ewangelicki rozebrano po 1945 r., katolicki kościół parafialny pw. Św. Mikołaja wzniesiony został w 1829 roku w miejscu starszego, gotyckiego, po którym pozostała wieża z 1604r.W płn. części wsi znajduje się cmentarz ewangelicki, a na kolonii, w zach. części cmentarza mennonicki, z reliktami nagrobków.

Cmentarz mennonicki położony na koloniach we wsch. części wsi, przy nieużytkowanej obecnie lokalnej drodze, po jej wsch. części, na parceli obecnie silnie zniekształconej poprzez wybiórkę piasku i samoistne zalesienie. Zachowana fragmentarycznie zieleń obwiednia i aleja lipowa, widocznych kilka nagrobków w tym stela Marii Dyck z 1859 r.

    
Schmid, s. 373 - 377, LM, t.IV, s.495, AG IV, Lipińska, t. III, poz. 145.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl