Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Żuławy
|
||
|
||
gm. Miłoradz, pow. malborski, woj. pomorskie Do 1945 roku Wernersdorf TK (Schrötter), Wernersdorff (Endersch), Wernersd (Gotha).
Wieś lokowana przez Wernera von Orseln przed 1330 r. W 1772 r. liczyła 58 włók i 8 mórg, z 16 właścicieli 8 było mennonitami. W 1776 roku we wsi mieszkało 10 rodzin mennonickich - 48 osób. W 1820 roku 344 mieszkańców, w tym 50 mennonitów i niemal tyle samo odnotowanych było w 1936 r. Powtarzają się nazwiska Claassen, Dyck, Harder, Mulle, Neufeld, Nickel, Penner Układ przestrzenny wsi - ulicówka przywałowa przy wale Nogatu, oraz kolonijna na terpach i częściowo rzędówka bagienna, Krajobraz kulturowy wsi zachowany dobrze, zachowany układ przestrzenny, czytelny rozłóg pól, widoczne dawne siedliska, nieliczna współczesna zabudowa, zabudowa historyczna pochodzi z pocz. XX w. są to głównie ceglane, parterowe domy o ceramicznych dachach, niewielkie ceglane budynki gospodarcze, na koloniach budynki gospodarcze większe. We wsi wzniesiono kilka reprezentacyjnych budynków - plebania o bogatej dekoracji ceramicznego detalu architektonicznego, z pełnoplastycznymi figurami, piętrowa, neomanierystyczna kamieniczka, ob. sklep oraz szkoła z 1909 r. o formach regionalnych. Nieliczne domy drewniane zostały wtórnie omurowane np.: - nr 30, 41,. Kościół ewangelicki rozebrano po 1945 r., katolicki kościół parafialny pw. Św. Mikołaja wzniesiony został w 1829 roku w miejscu starszego, gotyckiego, po którym pozostała wieża z 1604r.W płn. części wsi znajduje się cmentarz ewangelicki, a na kolonii, w zach. części cmentarza mennonicki, z reliktami nagrobków. Cmentarz mennonicki położony na koloniach we wsch. części wsi, przy nieużytkowanej obecnie lokalnej drodze, po jej wsch. części, na parceli obecnie silnie zniekształconej poprzez wybiórkę piasku i samoistne zalesienie. Zachowana fragmentarycznie zieleń obwiednia i aleja lipowa, widocznych kilka nagrobków w tym stela Marii Dyck z 1859 r. Schmid, s. 373 - 377, LM, t.IV, s.495, AG IV, Lipińska, t. III, poz. 145. |
Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |