gm. Nowy Dwór Gdański, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Wieś założona po wycięciu rosnącego t lasu nowomiejskiego, ok 1715 r. rozlokowana po obu stronach traktu z Nowego Dworu do Marzęcina, noszącego nazwę Schwartze Tam i Winter Bahn; w 1727 wzmiankowane nazwiska: Albrecht, Gelbrandt, Kamcke, Lewens, Rowner Sowatzky, Stahl, Tews, Wieb, Wiens, Zimmermann; w 1820 r. na 130 mieszkanców 127 było mennonitami, petycję z 1868 r. podpisali Joann Epp i Dietrich Wiebe. W 1885 r. wieś liczyła 341 ha, 40 domów, obok 223 katolików i ewangelików mieszkało 117 mennonitów.

Układ przestrzenny wsi - jednodworcza na terpach po obu stronach drogi Marzęcino - Nowy Dwór Gdański. łańcuchówka przywałowa po płn. stronie Kanału Różewo, oraz po wsch. stronie lokalnej drogi łączącą rejon przywałowa z zabudową przy drodze nowodworskiej

Krajobraz kulturowy wsi tworzą: czytelny układ terpów, rowów melioracyjnych i polderów, w latach 80 - tych XX w. zachowana była historyczna zabudowa na 15 siedliskach, ( z 25 istniejących), obecnie na ok. 11 siedliskach zachowany pozostał układ zagród w typie holenderskim ( 4 w układzie kątowym), z historyczną zabudową, częściowo z przebudowanymi, bądź rozebranymi budynkami gospodarczymi, na kilku innych wprowadzona nowa zabudowa bez związku z lokalna tradycją.

Nr 2 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze nowe) usytuowana w płd. - zach. części wsi po płn. stronie lokalnej drogi biegnącej wałem nad kanałem Różewo, kalenicowo, budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, z deską imitującą pilaster toskański przesłaniająca węgły, z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym eternitem, z oknem połaciowym od płd., elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 3 - osiowy, okno ujęte ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej świetlik półkolisty; elewacja wsch. 5 - osiowa, z wejściem na 2 osi, przesłoniętym gankiem.
Nr 3 - zagroda holenderska w typie kątowym (budynki gospodarcze nowe) usytuowana w płd. - zach. części wsi po płn. stronie lokalnej drogi biegnącej wałem nad kanałem Różewo, szczytowo, budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, otynkowany, z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym dachówką holenderką, elewacja szczytowa przebudowana, obecnie o jednym oknie, szczyt 3 - osiowy, okno ujęte mniejszymi, prostokątnymii świetlikami, powyżej świetlik półkolisty; elewacja wsch. przesłonięta ociepleniem, 4 - osiowa, z wejściem na 2 osi, przesłoniętym gankiem
b.n. - zagroda holenderska w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze nowe) usytuowana po wsch. stronie drogi łączącej kanał Różewo z szosą do Nowego Dworu, kalenicowo, budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, otynkowany, z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym dachówką holenderką, elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 1 - osiowy, elewacja zach. 4 - osiowa, z wejściem na 2 osi od płn. budynek w stanie silnej destrukcji.
Nr 7 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym (budynki gospodarcze nowe) usytuowana w płd. - zach. części wsi po płn. stronie lokalnej drogi biegnącej wałem nad kanałem Różewo, szczytowo; budynek mieszkalny wzniesiony ok. poł. XIXw., na ceglanej podmurówce, drewniany, z deską imitującą pilaster toskański przesłaniająca węgły, z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym eternitem, elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 3 - osiowy, para okien ujęta ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej świetlik półkolisty; elewacja wsch. 5 - osiowa, z wejściem na 2 osi, przesłoniętym murowanym gankiem. W obejściu drewniany, niewielki spichlerz - wozówka.
Nr 26 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po płn. stronie drogi Marzęcino - Nowy Dwór gdański, kalenicowo, ( część gospodarcza współczesna) budynek mieszkalny drewniany, omurowany, z pozostawionym oszalowanym pionowo z oszalowanym szczytem, o dwuspadowym dachu przykrytym eternitem został podczas remontu silnie zniekształcony, zachowując jednakże zasadniczy układ okien, oraz wejście główne.