ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
PRZEMYSŁAW
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Stegna, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Do 1945 roku Prenslaff (Gotha), Prinzlaff (Endersch, Schrötter)

We wczesnym średniowieczu istniała tu osada, następnie gród graniczny między ziemiami krzyżackimi a księcia Świętopełka, zdobyty i umocniony przez krzyżaków, który stracił jednak szybko swoje znaczenie, w 2 poł. XIVw. (1378 r.) lokowano wieś Przemysław; wieś uległa poważnym zniszczeniom w XVIIw. w związku z oblężeniami twierdzy Gdańska Głowa i ostatecznie ukształtowana została przez osadników holenderskich w 2 poł. XVII w.; w 1809r. znajdowało się 11 dużych zagród holenderskich oraz 19 domów zagrodniczych; wśród dużych zagród 6 było w typie wzdłużnym, 3 w typie kątowym i jeden długi kątowy przechodzący w typ krzyżowy z dwoma wolnostojącymi budynkami gospodarczymi; W 1820 r. pośród 333 mieszkańców 7 było mennonitami; W 1869 r. powierzchnia wsi wynosiła 1839,49 mórg, liczyła 394 mieszkańców, w tym 10 mennonitów, stało 36 domów

Układ przestrzenny wsi -ulicówka przywałowa po płn. stronie Wisły elbląskiej z trzema koloniami po zach. stronie drogi do Mikoszewa

Krajobraz kulturowy szybko zanikający, z istniejących jeszcze w latach 90 - tych XXw. 16 drewnianych domów zachowanych kilka, w tym dom podcieniowy, budynki murowane, w tym dawna gospoda z k. XIXw. i szkoła z 1920r. zachowany układ siedlisk, rozłóg pól i częściowo starodrzew przydomowy

Nr 1 - dom z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze rozebrane) usytuowany we wsch. części wsi, po płn. stronie drogi kalenicowo, wzniesiony w 1789 r. dla właściciela o inicjałach P W J; przebudowywany w k. XIXw. oraz na pocz. XXw.na ceglanej podmurówce, zrębowy z ostatkami w płd. - wsch. narożniku,, z pozostałymi węgłami na rybi ogon, z narożnikiem płd. - zach. przesłoniętym deską; od płd. głęboki ryglowy podcień wsparty na 6 drewnianych słupach i ryglowych ściankach, szczyt ryglowy oszalowane pionowo; belki stropowe dźwigające oczep zaciosane w bogaty profil, więźba dachowa krokwiowo - dwujętkowa, dach ceramiczny; plan dwutraktowy o nieznacznie szerszym trakcie płd., z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z dwudzielną sienią w formie zbliżonej do odwróconej litery Z; elewacja płd. 6 - osiowa, z podcieniem na 2-4 osi od wsch, z wejściem pomiędzy oknami na 3 osi; obecnie w trakcie remontu.
Nr 3 - dom z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze rozebrane) usytuowany we wsch. części wsi, po płn. stronie drogi kalenicowo, wzniesiony w 2 poł. XIXw. ; na ceglanej podmurówce, zrębowy z narożnikami przesłoniętymi deską imitującą boniowanie, od płd. zrębowa wystawka wsparta na 4 drewnianych słupach, szczyty i ścianka kolankowa oszalowane pionowo; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa z zastrzałem, dach kryty eternitem; elewacja zach. 3 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części 4 - osiowy: para okien ujęta prostokątnymi świetlikami, powyżej okno; elewacja płd. 7 - osiowa, symetryczna, z 3 - osiową wystawką nad podcieniem pośrodku, z wejściem na 4 osi; w szczycie wystawki zachowana dekoracja lubzekinowa.
Nr 5 - dom z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze rozebrane) usytuowany we wsch. części wsi, po płn. stronie drogi kalenicowo, wzniesiony w 2 poł. XIXw.; na ceglanej podmurówce, zrębowy z narożnikami przesłoniętymi deską, od płd. zrębowa wystawka, pierwotnie z podcieniem w dolnej części, obecnie podcień i część wystawki omurowane, szczyt oszalowany pionowo; więźba dachowa stolcowo - płatwiowa z zastrzałem, dach kryty eternitem; wnętrze częściowo przebudowane, zmienione okna w elewacjach.
W płd. części podwórza zachowany spichlerz, posadowiony na ceglanych fundamentach, słupowo - ryglowy, oszalowany pionowo, o wysokim ceramicznym dachu, obecnie w bardzo złym stanie technicznym

    
SGKP, t. IX, s 172; Lipińska, t. III, poz. 248, AG IV.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl