Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Żuławy
|
||
|
||
gm. Stegna, pow. nowodworski, woj. pomorskie Do 1945 roku Prenslaff (Gotha), Prinzlaff (Endersch, Schrötter)
We wczesnym średniowieczu istniała tu osada, następnie gród graniczny między ziemiami krzyżackimi a księcia Świętopełka, zdobyty i umocniony przez krzyżaków, który stracił jednak szybko swoje znaczenie, w 2 poł. XIVw. (1378 r.) lokowano wieś Przemysław; wieś uległa poważnym zniszczeniom w XVIIw. w związku z oblężeniami twierdzy Gdańska Głowa i ostatecznie ukształtowana została przez osadników holenderskich w 2 poł. XVII w.; w 1809r. znajdowało się 11 dużych zagród holenderskich oraz 19 domów zagrodniczych; wśród dużych zagród 6 było w typie wzdłużnym, 3 w typie kątowym i jeden długi kątowy przechodzący w typ krzyżowy z dwoma wolnostojącymi budynkami gospodarczymi; W 1820 r. pośród 333 mieszkańców 7 było mennonitami; W 1869 r. powierzchnia wsi wynosiła 1839,49 mórg, liczyła 394 mieszkańców, w tym 10 mennonitów, stało 36 domów Układ przestrzenny wsi -ulicówka przywałowa po płn. stronie Wisły elbląskiej z trzema koloniami po zach. stronie drogi do Mikoszewa Krajobraz kulturowy szybko zanikający, z istniejących jeszcze w latach 90 - tych XXw. 16 drewnianych domów zachowanych kilka, w tym dom podcieniowy, budynki murowane, w tym dawna gospoda z k. XIXw. i szkoła z 1920r. zachowany układ siedlisk, rozłóg pól i częściowo starodrzew przydomowy Nr 1 - dom z dawnej zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym(budynki gospodarcze rozebrane) usytuowany we wsch. części wsi, po płn. stronie drogi kalenicowo, wzniesiony w 1789 r. dla właściciela o inicjałach P W J; przebudowywany w k. XIXw. oraz na pocz. XXw.na ceglanej podmurówce, zrębowy z ostatkami w płd. - wsch. narożniku,, z pozostałymi węgłami na rybi ogon, z narożnikiem płd. - zach. przesłoniętym deską; od płd. głęboki ryglowy podcień wsparty na 6 drewnianych słupach i ryglowych ściankach, szczyt ryglowy oszalowane pionowo; belki stropowe dźwigające oczep zaciosane w bogaty profil, więźba dachowa krokwiowo - dwujętkowa, dach ceramiczny; plan dwutraktowy o nieznacznie szerszym trakcie płd., z wielką izbą w płd. - zach. narożniku, czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z dwudzielną sienią w formie zbliżonej do odwróconej litery Z; elewacja płd. 6 - osiowa, z podcieniem na 2-4 osi od wsch, z wejściem pomiędzy oknami na 3 osi; obecnie w trakcie remontu. SGKP, t. IX, s 172; Lipińska, t. III, poz. 248, AG IV. |
Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |