gm. Nowy Dwór Gdański, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Wieś założona w 1600 r. (lub 1715). w 1776 r. wzmiankowane nazwiska Barg, Brand, Braun, Dridger, Dick, Ens, Epp, Friesen, Froes, Gossen, Groeningen, Hamm, Hiebert, Hilbrand, Jantzen, Claassen, Krahn, Kroecker, Krueger, Lapp, Martens, Neufeldt, Neusteter, Penner, Peters, Fries, Redekop, Reimer, Remoel, Scheilenberg, Schwarz, Siemons, Thiesen, Wiebs, Wiens, Willms, van Roy; w 1820 r. liczyła 212 mieszkańców w tym 68 mennonitów.

Układ przestrzenny wsi - łańcuchówka przywałowa na terpach.

Krajobraz kulturowy wsi zachowany dobrze, widoczny układ terpów, siedlisk i gospodarstw, rozłóg pól, sieć rowów melioracyjnych, obsada wierzbowa lokalnych dróg i rowów, wysoka zieleń przydomowa. W 1986 r. na 30 siedliskach ( z 40 historycznych) zachowała się dawna zabudowa ( ok. 10 zagród holenderskich, 8 drewnianych domów), obecnie intensywnie wkracza zabudowa współczesna, zachowując w wielu przypadkach dawne rozplanowanie siedliska, ale ze współczesnymi budynkami.

Nr 52 - dawna zagrody holenderska w typie kątowym usytuowana po zach. stronie drogi, kalenicowo, składająca się z budynku mieszkalnego, wyższej obory oddzielonej ścianą ogniową i ustawionej prostopadle w kierunku wsch. stodoły o wysokim dachu krytym dachówką holenderką, dom wzniesiony w 4 ćw. XIXw., do 1945 r. własność Helmuta Teppera na ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą boniowanie, ze ścianką kolankową i szczytem płd. ryglowym oszalowanymi pionowo; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 4 - osiowy o małych oknach zewnętrznych i półkolistym świetliku; elewacja wsch. 5 osiowa z wejściem na 2 osi od płn. przesłoniętym gankiem, z kwadratowymi oknami w ściance kolankowej. W płd. - wsch. narożniku gospodarstwa niewielki, drewniany spichlerz - wozownia.
Nr 19 - dawna zagrody holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płn. części wsi, przy wale Izbowej Łachy, po wsch. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, składająca się z budynku mieszkalnego, obory oddzielonej niską ścianą ogniową i stodoły o jednakowej wysokości dachu dom wzniesiony w 1891 r., pełnił do 1945 r. rolę gospody, na ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, oszalowany pionowo, elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 4 - osiowy, o ćwierćkolistych świetlikach ujmujących parę środkowych okien, powyżej półkolisty świetlik; elewacja zach. 5 osiowa z podcieniem połaciowym osłaniającym okno i wejście w osiach od płd., przed wejściem w elewacji wsch. drewniany ganek o bogatej dekoracji laubzekinowej.
Nr 22 - dawna zagrody holenderska w typie kątowym (być może daniej krzyżowym), usytuowana w płn. części wsi, po zach. stronie lokalnej drogi, kalenicowo, składająca się z budynku mieszkalnego, nieco wyższej obory oddzielonej ścianą ogniową i ustawionej prostopadle w kierunku wsch. stodoły o wysokim dachu krytym dachówką holenderką, dom wzniesiony w 4 ćw. XIXw., na ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą boniowanie, ze ścianką kolankową i szczytem płd. ryglowym oszalowanymi pionowo, więźba stolcowo - płatwiowa z zastrzałami, z facjatą we wsch. połaci, dach nad domem i częściowo oborą kryty dachówką holenderką, reszta eternitem; elewacja szczytowa 4 - osiowa, szczyt 4 - osiowy o małych, zamkniętych odcinkowo oknach zewnętrznych i półkolistym świetliku; elewacja wsch. 6 osiowa z gankiem na 2-4 osi od płn, z kwadratowymi oknami w ściance kolankowej; facjatka 2 - osiowa, w jej szczycie dwa małe, zamknięte trójkątnie okienka, w złączeniu desek wiatrowych dekoracja laubzekinowa; w płd. wsch. narożniku murowany, piętrowy spichlerz - wozownia.
Nr 14 dom z zagrody holenderskiej (budynki gospodarcze rozebrane) wzniesiony w 4 ćw. XIXw., na ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitującą pilaster toskański, ze ścianką kolankową i szczytem ryglowym oszalowanymi pionowo, więźba stolcowo - płatwiowa z zastrzałami, dach kryty eternitem; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 4 - osiowy o małych, zamkniętych odcinkowo oknach zewnętrznych i półkolistym świetliku; elewacja wsch. 6 osiowa z gankiem na 2-4 osi od płn, z kwadratowymi oknami w ściance kolankowej; dekoracja architektoniczna w obramieniu okien i w złączeniu desek wiatrowych; w płd. wsch. narożniku drewniany spichlerz - wozownia