ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
SZOPY
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Gronowo Elbląskie, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Aschbuden TK (Endersch Schrötter)

Teren późniejszej wsi Szopy w czasach krzyżackich należały do karawanu krzyżackiego, w l. 80 - XVI w. władze miasta podzieliły teren przy jeziorze Drużno na 8 jednowłókowych parcel. W 1586 na sześciu parcelach założono Karczowiska Górne, na dwóch miejscowość Szopy, gdzie sprowadzono kolonistów holenderskich; W1776 r wzmiankowane nazwiska Goertz, Martens, Unger’ w 1811 r. wzmiankowanych było 3 mennonitów; w 2 poł. XIXw. wieś liczyła 309 ha i 197 mieszkańców, w 1919 r. 312 ha i 290 mieszkańców.

Układ przestrzenny wsi - ulicówka przywałowa położona po zach. stronie rzeki Fiszefki

Krajobraz kulturowy wsi częściowo zniszczony w płn. części przez korektę przebiegu szosy Elbląg Malbork, odcinającą jedno gospodarstwo i dawną przeprawę przez Fiszewkę, gdzie na pocz. XX w. postawiono zwodzony most; w latach 80 - tych niemal całkowicie zachowana była historyczna zabudowa siedlisk (12) obecnie stan ten uległ zmniejszeniu - istnieje w części przywałowej ok. 9 zagród holenderskich w typie wzdłużnym i jedna kątowym; zieleń wzdłuż wału rzeki jest rozrosłym samosiewek, natomiast zachowana została z znacznym stopniu zieleńi przydomowa; zaniknęła zabudowa na terpach w zach. stronie wsi, czytelny pozostał układ, rowów melioracyjnych i polderów,

Nr 16 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po zach. stronie wału, szczytowo; obora oddzielona wysoką ścianą ogniową; budynek mieszkalny wzniesiony w 1 ćw.. XIXw. przebudowany w 1883 r., na kamiennych fundamentach, drewniany, zrębowy, otynkowany, z oszalowanym szczytem, o stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej; plan 1,5 - traktowy, z wielką izbą w płn.- wsch. narożniku, z z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, rozdzielnymi sieniami, z sienią reprezentacyjną od płd. ( nie przy wielkiej izbie); z pokojem letnim oddzielonym tunelem od pomieszczeń gospodarczych po zach. stronie sieni; elewacja szczytowa 4 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części 4 - osiowy - para okien ujęta dwoma ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej świetlik półkolisty, elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem na 2 osi od zach. przesłoniętym gankiem, obora przebudowana, stodoła rozebrana.

Nr 17 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po zach. stronie wału, kalenicowo; obora nieznacznie wyższa oddzielona wyższą ścianą ogniową; budynek mieszkalny wzniesiony w 1824 r., do 1945 r. własność rodziny Tissen, na ceglanej podmurówce, drewniany, zrębowy, otynkowany, z narożnikami obitymi deską imitującą pilaster toskański; z oszalowanym szczytem i facjatą, o stolcowo - płatwiowej, dwujętkowej więźbie dachowej; plan dwu traktowy, o traktach zbliżonych wielkością, z wielką izbą w płn.- zach. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, część płd. domu przebudowana, od drogi sień gospodarcza z wejściem do obory i ze schodami na poddasze, od podwórza czarna kuchnia otwarta do sienir; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej części 3 - osiowy - okno ujęte dwoma ćwierćkolistymi świetlikami, powyżej świetlik półkolisty, elewacja frontowa 4 osiowa z wejściem na 2 osi od zach. przesłoniętym gankiem, obora przebudowana w k. XIXw.,1,5 - kondygnacjowa, na dole murowana, wyżej drewniana, słupowa oszalowana pionowo; stodoła o jednym boisku i jednym sąsieku z dwoma zapolami.
Nr 15 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana po zach. stronie wału, kalenicowo; obora znacznie wyższa; budynek mieszkalny wzniesiony w 1 ćw.. XIXw. zapewne po 1945 r. (obniżony dach), drewniany, zrębowy, otynkowany, z oszalowanym szczytem; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt wtórny, 3 - osiowy, elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem na 2 osi od płn.. przesłoniętym współczesnym gankiem, obora w dolnej części murowana, wyżej słupowa, oszalowana pionowo; stodoła zredukowana do boiska.

Nr 12 - zagroda holenderska w typie kątowym usytuowana po zach. stronie wału, szczytowo; o jednakowej wysokości kalenicy nad całym zespołem; obora oddzielona ścianą ogniową; budynek mieszkalny wzniesiony w 1 ćw. XIXw. przebudowany w 1883 r., na ceglanych fundamentach, drewniany, zrębowy, otynkowany, z oszalowanym szczytem, od płd. zrębowa wystawka wsparta na 4 słupach, o narożnikach przykrytych deską wyciętą w profil łuku partyjskiego; o stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej i eternitowym pokryciu dachu; plan dwu traktowy, z szerszym traktem pld., z wielką izbą w płg.- wsch. narożniku, z czarną kuchnią pośrodku, dwudzielną sienią w formie litery L oddzielającą pokój letni i pomieszczenia gospodarcze po zach. stronie sieni; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 2 - osiowy; elewacja frontowa 6 osiowa z wejściem pomiędzy dwoma półoknami na 3 osi przesłoniętym płytkim podcieniem; obora przebudowana, na pocz. XXw. o rzucie zbliżonym do kwadratu, prostopadłą stodoła o dwóch boiskach oraz szerokim sąsieku o dwóch zapolach.

    
SGKP, t.I, s. 50; Kerstan, s.136-137, Piątkowski, s.23, Mamuszka, s.114; Lipińska, t.III, poz.94; AG IV, BF.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl