gm. Sztutowo, pow. nowodworski, woj. pomorskie

Rejon Sztutowa w średniowieczu w płd. Części pokrywal jeszcze Zalew Wiślany, rejon zaś wsi należał do książąt pomorskich, na mocy traktatu w Miliczu z 1282 roku wszedł w posiadanie Zakonu Krzyżackiego. Po 1466 roku teren ten wraz z Mierzeją przejął Gdańsk. W tym okresie powstała tu wieś z karczmą i dwór. W dworze w Sztutowie, rezydował zarządca okolicznych włości z ramienia rady miejskiej gdańska- Hauptmann vom Stuthow. Wieś na pocz. XVII w. liczyła 23 włóki gruntów gruntów ok.13 zagród. Po okupacji szwedzkiej w latach 1626 - 1635 Gdańsk zrezygnował z zarządzaniem ziemiami w rejonie Sztutowa i wydzierżawił majątek Dwór i wieś zostały zniszczone w 1734 roku przez żołnierzy rosyjskich. W 1820 r. pośród 1209 mieszkańców żyło 4 mennonitów, na folwarku 1. W 1929 r. wzmiankowani właściciele gospodarstw Heinrich Funk, Artur Foth, Oto Froese, Johann Peters, w 1922 także Otto Dueck, Paul Foth. W 1936 mieszkało tu 42 mennonitów i 15 jeszcze przed chrztem, o nazwiskach Claassen, Epp, Heidebrecht, Penner, Peters, Thiesen, Wiebe, Wiens, Willems.

Układ przestrzenny miejscowości składa się z dwóch części: wsi i dworu. wieś, pierwotnie ulicówka przy drodze prowadzącej do Gdańska z zabudowaną płn. stroną od poł. XIX w. rozbudowywała się zarówno w kierunku zach. jak też wzdłuż nowej równoległej drogi w płn. Części oddzielonej na pocz. XX w. torami kolejki wąskotorowej. Rozwój funkcji uzdrowiskowej doprowadził do dalszej ekspansji miejscowości w 20 - leciu wzdłuż kolejnych równoległych ulic. Dwór położony we wsch. części wsi.

Krajobraz kulturowy wsi pochodzi głownie z k. XIXw., kiedy to nastapił rozwój funkcji wypoczynkowej miejscowości. Powstała wówczas zabudowa - głownie drewniane i murowane domy zachowała się wzdłuż ul. Gdańskiej, Na układ przestrzenny wsi wpłynęła lokalizacja obozu koncentracyjnego w płn. - zach. części; po 1945 r. intensywna współczesna zabudowa przeważnie typu pensjonatowego, z niestaranną architekturą bez związku z regionem i relacjami krajobrazowymi, część starej zabudowy wymieniona, majątek we wsch. części silnie zdewastowany i zniekształcony; zachowały się zwodzony most, część drewnianych i murowanych domów z pocz. XXw., szkoła a także nieliczne układy zabudowań w typie holenderskim,

ul. Obozowa 4 - zagroda holenderska w typie wzduznym wzniesiona w 1 ćw. XXw., z oborą oddzieloną ścianą ogniową o niemal jednej kalenicy dachowej usytuowana po płd. stronie ul. Obozowej, kalenicowo, wzniesione z białej cegły i czerwonej użytej dekoracyjnie dla zaakcentowania narożników, gzymsów i obramienia okien,