gm. Markusy, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Wieś założona w 1676 r. przez osadników holenderskich. W 1776 r. wymieniony były rodziny Allert, Albrecht, Bartz, Baestvader, Harms, Horn, Jantzen, Kleewer, Martens, Matin, neid, Ott, Peters, Quapp, Schmidt, Steingart, Unru; W 1820 r. wieś liczyła 256 mieszkańców, w tym 84 mennonitów

Układ przestrzenny wsi rzędówka na terpach oraz łancuchówka przywałowa na terpach,-

Krajobraz kulturowy zanikający, jeszcze w 1986 istniało 12 zabudowanych historycznie siedlisk, obecnie większość budynków gospodarczych rozebrana, mieszkalne przebudowane lub zatapione nowymi; czytelny rozłóg pól, sieć rowów melioracyjnych, widoczne terpy, zieleń przydrożna aleje lipowe i jesionowe, wierzby wzdłuż rowów, oraz szczątkowa zieleń przydomowa.

Nr 2 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana w płn. części wsi, po zach. stronie drogi, kalenicowo wzniesiona w k. XVIII w. drewniany, zrębowy, o wegłach przesłoniętych częściowo murowana, z oszalowanymi szczytami, część gospodarcza słupowo ryglowa oszalowana pionowo i poziomo, na ceglanych fundamentach, o drewnianej, krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej; dach kryty trzciną; plan dwutraktowy w całym budynku, część mieszkalna, która tworza dwa jednakowe pokoje, otwarta do białej kuchni kuchnia czarna oddzielona sienią w formie zbliżonej do litery L od dwupomieszczeniowej części gospodarczo - inwentarskiej.; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt d3 - osiowy, wyżej świetlik półkolisty, elewacja wsch.. 5 osiowa wejściem na 2 i 3 osi płn.; obiekt rozebrany.
Nr 2 - dom z zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym usytuowany po wsch. stronie drogi, kalenicowo, wzniesiony w pocz. XIX w. drewniany, zrębowy, otynkowany, z oszalowanym szczytem, na ceglanych fundamentach, o drewnianej, krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej; dach kryty trzciną; plan dwutraktowy o szerokim trakcie zach. z wielką izbą w płd. - zach. narozniku i czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z przegrodzoną wtórnie sienią w formie litery L przy płn. ścianie budynku z zakręcającymi schodami przy drzwiach wsch. Elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt 1 - osiowy, elewacja zach. 5 - osiowa z wejściem na 2 osi od płn, z oknem powiekowym w połaci dachu.
Nr 16 - dom z zagrody holenderskiej usytuowany po zach. stronie drogi, kalenicowo, wzniesiony w 4 ćw. XIX w. drewniany, zrębowy, z węgłami przesłoniętymi deską imitującą pilaster toskanski, z oszalowanym szczytem, na ceglanych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej; o dachu krytym holenderką; plan dwutraktowy o szerszym trakcie wsch. z wielką izbą w płd. - wsch. narożniku i czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z rozdzielnymi sieniami i dwoma niewielkimi pomieszczeniami oraz schodami przy ścianie obory. elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 4 - osiowy, para okien ujęta trójkątnymi świetlikami, powżej świetlik półkolisty; elewacja zach. 6 - osiowa z wejściem pomiędzy wąskimi okienkami na 3 osi od płn. przesłoniętym gankiem o bogatej dekoracji laubzekinowej.
Nr 32 - zagroda holenderska w typie kątowym (być może niegdyś krzyżowym), usytuowana w płd. części wsi, po płd.. stronie skrzyżowania dróg do Rachowa, Dzierzgonka i Krzewskai, kalenicowo wzniesiona w k. XVIII w. dom drewniany, zrębowy, o wegłach przesłoniętych deską imitującą pilaster toskański, otynkowany, z oszalowanym szczytem, posadowiony na obetonowanych fundamentach, o drewnianej, krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej; dach kryty dachówką holenderką; plan dwutraktowy o szerszym trakcie zach., z wielką izbą w płn. - zach. narożniku, czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z rozdzielnymi sieniami pomiędzy częścią mieszkalną a 3 pomieszczeniami i tunelem do obory od płd.; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, na dole 2 okna, wyżej jedno; elewacja zach. 5 osiowa, z wejściem na 2 osi od płd. z gankiem wspartym na 4 słupkach, belki stropowe dźwigające wysunięty i obniżony oczep dekoracyjnie zaciosane, widoczne fragmenty dekoracji laubzekinowej.
Obora wyższa od domu, oddzielona ścianą ogniową wybudowana w k. XIXw., 1,5 kondygnacjowa z ceglanym parterem, słupowo - ryglową, wysoką ścianką kolankową oszalowana pionowo.
stodoła o konstrukcji słupowo - ryglowej z zastrzałami wspierającymi miecze w górnej ramie konstrukcji, o dwoch sasiekach, dwóch boiskach i 4 zapolach, być może istniała także zach. cześć stodoły. Obecnie budynki gospodarcze rozebrane