ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Katalog obiektów --> Żuławy
WŁADYSŁAWOWO
Poprzednia miejscowość Previous village
Objaśnienia
Mapa powiatu

gm. Elbląg, pow. elbląski, woj. warmińsko - mazurskie

Do 1945 roku Ellerwald Erste Trift TK (Endersch, Schrőtter), Herretrift.

W okresie krzyżackim na obszarze obecnych wsi Adamowo, Kazimierzowi, Janowo, Władysławowi, Helenowo rozciągało się bagno, które po przekopaniu Kanały Jagiellońskiego Jagiellońskiego 1495 roku stopniowo zmieniało się w łąki należące do Starego Miasta. W 1563 roku rozpoczęto zagospodarowanie tych łąk poprzez parcelację na 4 równoległe groble i przyle do nich działki odzwierciedlające układ własnościowy Starego Miasta w Elblągu. Wydzielono 435 części odpowiadające każdej kamienicy w mieście. Dla zagospodarowania terenu mieszczanie sprowadzili osadników holenderskich. Zamieszkali tu mennonici należeli do gminy Ellerwald-Elbing. W 1776 r. w ellerwaldzkich wsiach zanotowano nazwiska mennonitów - Barg, von Bergen, Block, Brand, Brandy, Dircksen, Dick, Sens, Essau, von Riesen, Guenther, Harm, Hiebert, Isaac, Jantzen, Kieler, Kroacker, Loewen, Martens, Neufeldt, Penner, Rempel, Sawatsky, Thiessen, Thimm, Toews, Weis, Wieb, Wiebe, Wiele, Wiens, Wilms.. W 1921 r. mieszkało tu 736 mennonitów .We Władysławowie w 1820 r. pomiędzy 168 mieszkańcami żyło 70 mennonitów; na pocz. XX w. wieś zajmowała obszar 588 ha i liczyła 280 mieszkańców.

Układ przestrzenny wsi rzędówka bagienna-

Krajobraz kulturowy zanikający, na 17 gospodarstw w 1986 istniało 9, zachowany czytelny rozłóg pól, sieć rowów melioracyjnych z obsadą starodrzewem wierzby

Nr 7 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana, po płd. stronie drogi , kalenicowo; budynek mieszkalny wzniesiony w 1 poł. XIXw., przebudowany w 1892 r., do 1945 r. własność Hermana Nikla, drewniany, zrębowy, om węgłach przesłoniętych deską imitująca pilaster toskański, na kamiennych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej więźbie dachowej wspartej na oczepie i belkach stropowych; ze zrębową facjatą w połaci płn. , oszalowanych pionowo szczytach; plan dwutraktowy o nierównych traktach, z przedzieloną wtórnie wielką izbą w płn. - zach. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z rozdzielnymi sieniami - kwadratową główną i prostokątną gospodarczą, z tunelem do obory rozdzielającym dwa pomieszczenia; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 4 - osiowy, para szerokich okien ujęta dwoma mniejszymi, zamkniętymi odcinkowo, powyżej małe okienko zamknięte odcinkowo; elewacja frontowa 7 osiowa z wejściem pomiędzy wąskimi oknami na 4 osi płn., w połaci dachu facjata, niegdyś z płytkim balkonem, z trzema okienkami zamkniętymi odcinkowo w szczycie; bogaty detal architektoniczny - obramienia okien, wsporniki płatwi, zaciosane ostatki płatwi i belek stropowych, wyciętych końcówkach desek oszalowania, cebulastm zakopceniem pazdura; budynki obory i stodoły rozebrane.
Nr 15 - zagroda holenderska w typie wzdłużnym usytuowana, po płn. stronie drogi , kalenicowo; budynek mieszkalny wzniesiony w l. 30 - tych XIXw., do 1945 r. własność Gustawa Hebe, drewniany, zrębowy, om węgłach przesłoniętych deską imitująca pilaster toskański, na kamiennych fundamentach, o drewnianej, krokwiowo - jętkowej więźbie dachowej; plan dwutraktowy o o nierównych traktach, z kwadratową wielką izbą w płd. - zach. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z dwudzielną sienią w formie litery L oddzielająca mieszkanie od obory z zabudowanymi schodami przy płn. - zach. narożniku; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt jednoosiowy, elewacja frontowa 4 osiowa z wejściem na osi płn., obora dostawiona w pocz. XXw.
Nr 19 - dom z zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym usytuowana, po płn. stronie drogi , kalenicowo, wzniesiony w l. 30 - tych XIXw., przebudowany po poł. XIXw. do 1945 r. własność Alice Wedekind, drewniany, zrębowy, o węgłach przesłoniętych deską imitująca pilaster toskański, ze szczytem w górnej części słupowo - ryglowym, oszalowanym pionowo, fundamenty ceglane, więźba dachowa stolcowo - płatwiowa, dwujętkowa; plan dwutraktowy o nierównych traktach, z kwadratową wielką izbą w płd. - wsch. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z przedzieloną sienią, jedna część, dwudzielna w formie zbliżonej do litery C ujmująca czarną kuchnię oraz oddzielona od niej od zach. wąska druga sień z rzędem4 drzwi prowadzących do tunelu obory, na schody i do pomieszczenia gospodarczego; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt dwuosiowy z półkolistym świetlikiem , elewacja frontowa 7 osiowa z wejściem na 4 osi przesłoniętym gankiem o bogatej dekoracji laubzekinowej;w ściance kolankowej5 osiowa; okna w deskowych obramieniach z podokiennikami; obora i stodoła rozebrane.
Nr 21 - dom z zagrody holenderskiej w typie wzdłużnym usytuowany, po płn. stronie drogi , kalenicowo; wzniesiony w pocz. XIXw., drewniany, zrębowy, otynkowany, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej, dwujętkowej więźbie dachowej, z pulpitowymi facjatami w połaci płn. i płd.; plan dwutraktowy o nierównych traktach, z prostokątną wielką izbą w płd. - wsch. narożniku, z czarną kuchnią w trakcie wielkiej izby, z przedzieloną na trzy części sienią w formie litery L przy ścianie zach.; elewacja szczytowa 2 - osiowa, szczyt dwupoziomowy, w dolnej partii pierwotnie 3 - osiowy, z wąskimi okienkami po bokach okna szerszego, w zwieńczeniu trójkątny świetlik; elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem na 3 osi osłoniętym drewnianym gankiem, z facjatką o 4 zamkniętych półkoliście okienkach, przedzielonych kanelowanymi pilastrami nad gankiem.
Nr 23 - zagroda holenderska w typie kątowym usytuowana, po płd. stronie drogi, kalenicowo; budynek mieszkalny wzniesiony w 1 poł. XIXw., przebudowany w k. XIXw.r., drewniany, zrębowy, om węgłach przesłoniętych deską, z oszalowanymi pionowo ścianką kolankową i szczytem, na ceglanych fundamentach, o drewnianej, stolcowo - płatwiowej z zastrzałami więźbie dachowej wspartej na ściance kolankowej; ze zrębową facjatą w połaci płn., plan dwutraktowy o zbliżonych traktach, z wielką izbą w płn. - zach. narożniku, z czarną kuchnią pośrodku, z rozdzielnymi sieniami, z rzędem drzwi na wsch. ścianie sieni gospodarczej prowadzącymi do tunelu obory, na schody i pomieszczenia gospodarczego; elewacja szczytowa 3 - osiowa, szczyt 4 - osiowy, para szerokich okien ujęta trójkątnymi swietlikami, powyżej świetlik półkolisty, pomiędzy deskami wiatrowymi a pazdurem kratka; elewacja frontowa 5 osiowa z wejściem na 2 osi od wsch., w połaci dachu 2 osiowa facjata, z półkolistym świetlikiem w szczycie, zachowane dekoracyjne drzwi wejściowe.

    
Kerstan, s. 199 - 209; ML, t. I, s. 548 - 550; AG IV, BF, Lipińska, t. III, poz. 73


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl