POLISH VERSION



Home | Introduction | Download e-book | Conference 2001 | Special thanks | The note of law | Contact
Articles: Poland | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartowicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Dutch villages --> Nizina sartowicko-nowska
Wielkie Zajączkowo
Następna miejscowość
Explanations

gm. Nowe nad Wisłą, pow. świecki, woj. kujawsko-pomorskie

Circa 1400 Pokrzywin komtur Leopold v. Eglingen gives to a certain Cuncke the village under the Chełmno right. Cuncke receives 3 morgas, a free pasture, firewood and timber for building, except oak. In 1447 Rogozin voit issued a privilege for an inn.
In the second half of the 16th century Zajączkowo belonged to the king, situated in the Nowe Poviat, belonging to the Wielki Lubień Catholic parish. In 1565 the village had 50 1/2 włókas, 4 1/2 of which belonged to sołtys, 4 were originally designed for the manor, and later another 6 empty włókas were attached to it. On the rent land there were 20 farmers, 2 innkeepers and 9 gardeners (one fisherman among them). The pastures, known as monthowskie, were leased by Gdańsk butchers till this land was flooded by the Vistula. In 1590 the village was subordinated to Reinhold Heidenstein, a royal secretary. In 1601 the Dutchmen are settled there.
In 1615 the village counts 30 włókas, for which 18 Dutch pay the rent; there is also one inn. In 1710 it belongs to Józef Potocki.
In the period of the partition of Poland the village was part of the Świecie powiat, the Kwidzyn District, belonging to the Wielki Lubień Catholic parish and the Górna Grupa Evangelic parish. In 1773 the village had 50 houses with 247 inhabitants - Evangelists. In 1885 the village had 601ha, (430 of ploughland, 40 of meadows, 37 of forest), 286 inhabitants (56 Catholic, 214 Evangelists).

A linear village, the so-called riverfront village (rzędówka bagienna), situated in the north-eastern part of the Świecie poviat. The main road runs along the east-south line, parallel to Vistula


In the village one wooden house from the end of the 19th century and an Evangelic cemetery have survived.

No. 33 - house built on the turn of the third and fourth quarter of the 19th century, with its ridge facing a road running along the embankment; located in the north-eastern part of the village, not connected with farm buildings. The homestead has a dispersed layout. Before the war the house belonged to a German named Rahal.
The building is on the plan of a rectangle, double-bay with a hallway in the western bay. Originally the kitchen in the north-eastern part, later in the south-western part. Entrance doors in the northern, eastern and western elevations. Single-floor with a pointing sill, has a cellar under part of it. Covered with a double-pitched roof. The loft has a residential and usable character. The northern and southern elevation are tri-axial, symmetrical. The eastern and western elevations are five-axial, unsymmetrical. In the northern, southern and western elevation there are porches having double-pitched roofs.
The house rests on a brick and stone plinth, is made of wood and has a corner-notched structure. Brick, simple chimney. White floors, beam ceilings. Pointing sill having a corner-notched structure. Collar beam roof truss with king posts. Roof covered with ceramic tiles. Wooden, double-cased, two-level windows in window-frames. Wooden, single- and double-leaved doors having a frame and panel structure. Wooden, straight-flight staircase and quarter landing staircase.

Documents on which the study was based: Wielkie Zaj±czkowo 33, Historic Monuments of Architecture and Construction Registry Card, elaborated by I. Jastrzębska-Puzowska, E. Sekuła-Tauer, K. Bartowski, typescript, Bydgoszcz 1993; Osadnictwo holenderskie Doliny Wisły w województwie bydgoskim, typescript, Bydgoszcz 1992/1993, part 1, p. 9; Osadnictwo holenderskie Doliny Wisły w województwie bydgoskim, typescript, Bydgoszcz 1992/1993, part 3, p. 25; Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, elaborated by K. Parucka vol. 5, Warszawa 1997, part 2, p. 86.

    
SGKP, t. 14, Warszawa 1895, s. 289; H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preussischer Landrathkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1466-1873, "Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtvereins", H. 17-19, Danzig 1886-1888, s. 295-296; Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wyd. J. Paczkowski, TNT, Fontes 32, Toruń 1938, s. 92, 93; Biskup M., Tomczak A., Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w., Rocznik TNT, R. 58, 1955, z. 1, s. 120; Lustarcja województw malborskiego i chełmińskiego 1565, wydał S. Hoszowski , Gdańsk 1961, s. 145-6, 162-3; Lustracja województw malborskiego i chełmińskiego 1570, Gdańsk 1962, s. 97; Lustracja województw Prus Królewskich 1624 z fragmentami lustracji 1615, wyd. S. Hoszkowski, Gdańsk 1967, s.56-57; K. Ciesielska,, Osadnictwo "olęderskie" w Prusach Królewskich na Kujawach w świetle kontraktów osadniczych, "Studia i Materiały z dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 4, 1958, s. 223; Katalog zabytków architektury i budownictwa w Polsce, z. 2, M. Arszyński, M. Rejmanowski, Województwo bydgoskie,(Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria A, t. VII, Warszawa 1972, s. 64; Zabytki architektury województwa bydgoskiego, red. M. E. Gąsiorowscy, Bydgoszcz 1974, s. 234; A. Mączak, Osadnictwo olęderskie w dzierżawie zajączkowskiej woj. Pomorskiego, "Zapiski Historyczne", t. 41, 1976, z. 4, s. 78-90; Katalog zabytków sztuki w Polsce, T.XI, Dawne województwo bydgoskie, red. T. Chrzanowski, M. Kornecki, z. 15: Powiat świecki, oprac. T. Chrzanowski i T. Żurkowska, Warszawa 1977, s. 60-61; K. Mikulski, Osadnictwo wiejskie woj. Pomorskiego od poł XVI do końca XVII wieku, Rocznik TNT, R. 86, Toruń 1994, z. 2, s. 165; P. J. Klassen, Ojczyzna dla przybyszów, Wprowadzenie do historii mennonitów w Polsce i Prusach, Warszawa 2002, s. 43;SGKP, t. 14, Warszawa 1895, s. 289; H. Maercker, Eine polnische Starostei und ein preussischer Landrathkreis. Geschichte des Schwetzer Kreises 1466-1873, "Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtvereins", H. 17-19, Danzig 1886-1888, s. 295-296; Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wyd. J. Paczkowski, TNT, Fontes 32, Toruń 1938, s. 92, 93; Biskup M., Tomczak A., Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w., Rocznik TNT, R. 58, 1955, z. 1, s. 120; Lustarcja województw malborskiego i chełmińskiego 1565, wydał S. Hoszowski , Gdańsk 1961, s. 145-6, 162-3; Lustracja województw malborskiego i chełmińskiego 1570, Gdańsk 1962, s. 97; Lustracja województw Prus Królewskich 1624 z fragmentami lustracji 1615, wyd. S. Hoszkowski, Gdańsk 1967, s.56-57; K. Ciesielska,, Osadnictwo "olęderskie" w Prusach Królewskich na Kujawach w świetle kontraktów osadniczych, "Studia i Materiały z dziejów Wielkopolski i Pomorza", t. 4, 1958, s. 223; Katalog zabytków architektury i budownictwa w Polsce, z. 2, M. Arszyński, M. Rejmanowski, Województwo bydgoskie,(Biblioteka Muzealnictwa i Ochrony Zabytków, Seria A, t. VII, Warszawa 1972, s. 64; Zabytki architektury województwa bydgoskiego, red. M. E. Gąsiorowscy, Bydgoszcz 1974, s. 234; A. Mączak, Osadnictwo olęderskie w dzierżawie zajączkowskiej woj. Pomorskiego, "Zapiski Historyczne", t. 41, 1976, z. 4, s. 78-90; Katalog zabytków sztuki w Polsce, T.XI, Dawne województwo bydgoskie, red. T. Chrzanowski, M. Kornecki, z. 15: Powiat świecki, oprac. T. Chrzanowski i T. Żurkowska, Warszawa 1977, s. 60-61; K. Mikulski, Osadnictwo wiejskie woj. Pomorskiego od poł XVI do końca XVII wieku, Rocznik TNT, R. 86, Toruń 1994, z. 2, s. 165; P. J. Klassen, Ojczyzna dla przybyszów, Wprowadzenie do historii mennonitów w Polsce i Prusach, Warszawa 2002, s. 43;


Home | Introduction | Download e-book | Conference 2001 | Special thanks | The note of law | Contact
Articles: Poland | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartowicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl