Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Mazowsze
|
||
|
||
gm. Iłów, pow. sochaczewski, woj. mazowieckie (Karolina Kempe - Mapa Gilly - 1803, Pomokno dezerta vel Kępa Karolińska - Tabella 1827, Karolina - Mapa Kwatermistrzostwa - 1830)
Koloniści osadzeni przez Stanisława Zabłockiego, cześnika ziemi gostynińskiej w 1789 r. na czterech włókach ziemi. Kontrakt zawarty na lat 40 podpisali: Peter Fryc, Jakub Gertz, Bogusław Wolman, Paweł Wicław, Adam Krynik i Janusz Wicław. Wieś rzędowa z zabudową położoną w bezpośredniej bliskości Wisły, po jej południowej stronie, na wysokości wsi Piotrkówek. Pierwotnie położona była za niskim wałem przeciwpowodziowym usypanym przez osadników. Obecnie biegnie nim droga asfaltowa i polna droga ze Słubic do Życka. Po wybudowaniu w okresie po II wojnie światowej wysokiego wału przeciwpowodziowego położonego bliżej rzeki większość z tradycyjnej zabudowa została rozebrana, a mieszkańcy wysiedleni poza wał. Niemniej zachowało się kilka domów holenderskich stanowiących przykłady miejscowej zabudowy. Tradycyjny - holenderski krajobraz osady zachowany w bardzo dobrym stanie - widoczne sztuczne nasadzenia, zagrody posadowione na sztucznie usypanych wzgórkach oraz kanały odwadniające, a także stawy gromadzące nadmiar przesiąkającej pod wałem wody (również tej opadowej). Wiele z zachowanych stawów stanowi pozostałość po zalaniu obszaru będącego skutkiem przerwania wału przeciwpowodziowego w 1982 r. Do siedlisk prowadzą drogi dojazdowe ulokowane na trytwach-nasypach wyniesionych ponad teren. Przeważająca część zabudowy współczesna. Tradycyjne holenderskie domy usytuowane wzdłuż linii wschód-zachód, częścią mieszkalną ku wschodowi. Nr 3 - dom zbudowany w 1935 r., mieszczący pod wspólnym dachem część
mieszkalną, oborę i stodołę. Posadowiony w bliskości wału przeciwpowodziowego,
oddzielony od niego dwoma
stawami. Gospodarstwo
ogrodzone plecionymi wierzbowymi
płotami. Konstrukcja
ścian budynku drewniana
(topola, sosna), wieńcowa, z węgłami łączonymi na rybi ogon
z ostatkami oraz słupowo-ryglowa (stodoła) obita papą
i szalowana deskami. Więźba
dachowa krokwiowo-jętkowa,
wzmocniona krzepicami. ściany
średniej wysokości (2,20 m)
nakryte wysokim dachem dwuspadowym
(3,80 m), pokrytym papą i płytą pilśniową. Wnętrze części mieszkalnej
dwutraktowe, dwuosiowe, z szerokim kominem umieszczonym centralnie, rozdzielającym sień, kuchnię i dwa pokoje. W przyziemiu komina tzw. czarna kuchnia.
Budynek zachowany w dostatecznym stanie (BK - Jerzy Szałygin, 1999). Nr 5 - dom zbudowany
w 1818 r., mieszczący pierwotnie
pod wspólnym dachem
część mieszkalną i oborę, usytuowany
jest w linii północ-południe. Obecnie część gospodarcza
rozebrana. Posadowiony
w bliskości wału przeciwpowodziowego,
oddzielony
od niego stawem. Gospodarstwo
ogrodzone plecionymi
wierzbowymi płotami. Konstrukcja ścian budynku murowana z cegły spojonej zaprawą wapienną, obustronnie
otynkowana. Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa (dwie pary jętek), wzmocniona
krzepicami. Budynek o łącznej wysokości 7,80 m, nakryty wysokim dachem
dwuspadowym pokrytym eternitem. Do szczytu północnego dostawiona
murowana przybudówka nakryta daszkiem pulpitowym. Wnętrze dwutraktowe,
pięcioosiowe, z kominem umieszczonym asymetrycznie. Budynek zachowany
w dostatecznym stanie (BK - Jerzy Szałygin, 1999). Nr 9 - dom zbudowany
w 1908 r., mieszczący pierwotnie
pod wspólnym dachem
część mieszkalną, oborę i stodołę. Stodoła i część obory widocznej
na fotografii z 1992 r.
obecnie rozebrane, obora nakryta
obniżonym dachem. Posadowiony
w bliskości wału
przeciwpowodziowego. Gospodarstwo
nieogrodzone. Konstrukcja
ścian budynku drewniana
(topola, sosna i dąb)
wieńcowa, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami oraz słupowo-ryglowa
(stodoła) obita papą i szalowanymi deskami. Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa,
wzmocniona krzepicami. ściany średniej wysokości, nakryte wysokim dachem
dwuspadowym (łączna wysokość 6, 35 m) pokrytym papą i płytą pilśniową.
Dach nad częścią gospodarczą niższy, przerobiony na skutek zawalenia się pierwotnego.
Wnętrze części mieszkalnej dwutraktowe, trzyosiowe, z szerokim kominem
umieszczonym centralnie, rozdzielającym sień, kuchnię i dwa pokoje. System
ogniowy ceglany i kaflowy. W przyziemiu komina tzw. czarna kuchnia. Część mieszkalna
zachowana w dostatecznym stanie, gospodarcza w złym (BK - Jerzy Szałygin, 1999). Nr 12 - dom zbudowany ok. 1819 r., mieszczący pod wspólnym dachem część
mieszkalną, oborę i stodołę. Posadowiony w bliskości wału przeciwpowodziowego.
Obok jego szczytu wschodniego betonowa droga prowadząca do wału. Gospodarstwo
nieogrodzone. Konstrukcja ścian budynku drewniana (topola, dąb)
wieńcowa, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami oraz słupowo-ryglowa,
wzmocniona mieczami i zastrzałami (stodoła) szalowanymi deskami. Stodoła jednoklepiskowa,
jednosąsiekowa. ściany nie malowane, w kolorze naturalnego
drewna, bale uszczelniane na tzw. berliński szpunt. Więźba dachowa krokwiowo-jętkowa (dwie pary jętek), wzmocniona krzepicami. ściany wysokie (2,40 m),
nakryte wysokim dachem dwuspadowym (4 m), pokrytym żytnią słomą. Wnętrze
części mieszkalnej dwutraktowe, dwuosiowe, z szerokim kominem umieszczonym
centralnie, rozdzielającym sień, kuchnię i dwa pokoje. Budynek zachowany
w dobrym stanie, nie użytkowany (BK - Jerzy Szałygin, 1994). Nr 15 - dom zbudowany ok. 1840 r., mieszczący pod wspólnym dachem część
mieszkalną i oborę (wybudowaną na miejsce starej, zburzonej ok. 1960 r.). Posadowiony
w bliskości wału przeciwpowodziowego. Gospodarstwo ogrodzone płotami
sztachetowymi oraz plecionymi wierzbowymi. Konstrukcja ścian budynku
drewniana (sosna i dąb) wieńcowa, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami
oraz murowana z cegły na zaprawie cementowo-wapiennej (obora). ściany bielone
wapnem. Więźba dachowa topolowa, krokwiowo-jętkowa, wzmocniona krzepicami.
ściany średniej wysokości (2,20 m), nakryte wysokim dachem dwuspadowym
(4,90 m) pokrytym płytą pilśniową. Wnętrze części mieszkalnej dwutraktowe,
dwu- i półosiowe, z szerokim przebudowanym kominem umieszczonym centralnie.
Budynek zachowany w dobrym stanie (BK - Jerzy Szałygin, 1999). AGAD, Księgi Grodzkie Gąbińskie i Gostynińskie z lat 1788-1791, s. 471; SGKP, t. III, 1882, s. 853. |
Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |