ENGLISH VERSION



Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska
Artykuły --> Konferencja 2001

Jerzy Szałygin

Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, Warszawa

Ogólnopolska konferencja Olędrzy i ich dziedzictwo w Polsce. Historia, stan zachowania, ochrona.
Toruń, 11-13 października 2001 r.

Mamy wielką przyjemność zaprezentować Państwu elektroniczną wersję tekstów wygłoszonych podczas konferencja zorganizowanej przez Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu Narodową Instytucję Kultury w Warszawie oraz Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu w ramach rządowego programu edukacyjnego Świadome Kształtowanie Krajobrazu Historycznego we współpracy z Parkiem Krajobrazowym Doliny Dolnej Wisły oraz Towarzystwem Przyjaciół Muzeum Etnograficznego w Toruniu pod honorowym patronatem Justusa J. De Visser, ambasadora Królestwa Niderlandów w Polsce oraz Waldemara Achramowicza, marszałka województwa kujawsko - pomorskiego która miała na celu, poprzez prezentację wystąpień przedstawicieli wielu środowisk naukowych, konserwatorskich i muzealnych zajmujących się problematyką osadnictwa olęderskiego w Polsce, stworzenie platformy dla stałej międzyinstytucjonalnej wymiany myśli, poglądów i wyników naukowych poszukiwań prowadzonych w licznych ośrodkach w celu stworzenia całościowego programu badań, ochrony i edukacji.

Choć kolonizacja olęderska od dawna była przedmiotem zainteresowania wielu badaczy (czego odbiciem są znakomite niejednokrotnie opracowania i artykuły godne szerszego rozporopagowania), to do dnia dzisiejszego nie powstało opracowanie monograficzne ujmujące tę problematykę w sposób wszechstronny, omawiające specyfikę tej kolonizacji we wszystkich jej przejawach, na całym obszarze naszego kraju. Przyczyna tego tkwi najprawdopodobniej w braku kontaktów pomiędzy środowiskami, ale i również między poszczególnymi dziedzinami nauki. Wszak dziedzictwo olęderskie to, jak pokazała sama konferecja, nie tylko historia, historia sztuki, etnografia czy architektura, ale i językoznawstwo, biologia, botanika, konserwacja i inne dziedziny. Wielka zasługa organizatorów w tym, że udało się zgromadzić w Toruniu przedstawicieli tylu nauk, skupionych wokół jednej problematyki. Może tylko zabrakło specjalisty od hydrologii, lecz miejmy nadzieję, że w przyszłości uda się to nadrobić.

Konferencja zorganizowana na terenie Parku Etnograficznego w sposób profesjonalny, z dużym zaangażowaniem sił i środków podzielona została na dwie części: w ciągu dwóch pierwszych dni wygłoszono 23 referaty i komunikaty (ze względu na wysoki poziom wystąpień żałować należy, że każdy z prelegentów miał do dyspozycji jedynie 20 minut), w trzecim dniu odbyła się wycieczka uczestników na tereny objęte kolonizacją olęderską pomiędzy Nowem a Chrystkowem.

Niestety nie dysponujemy tekstami wszystkich wystąpień (nie zostały one złożone do dnia dzisiejszego u organizatorów), niemniej zobowiązujemy się, w miarę możliwości do ich pozyskania w późniejszym terminie.

Na konferencji poruszono następujące tematy (w kolejności wystąpień):

  • dr Adnrzej Michałowski, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu w Warszawie, Olęderskie krajobrazy dziedzictwa i ich znaczenie dla współczesności,

  • dr hab. Zbigniew Chodyła, UAM w Poznaniu, Zarys osadnictwa olęderskiego w Polsce od XVI do XVIII w.,

  • prof. dr hab. Andrzej Piątkowski, Zakład Historii Pomorza PAN w Toruniu, Fazy rozwojowe osadnictwa olęderskiego na obszarze posiadłości miasta Elbląga w XVI-XVIII w.,

  • mgr Wiesław Nowosad, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Osadnictwo olęderskie w dobrach szlacgty Prus Królewskich. Stan źródeł i możliwości badawcze,

  • dr Wanda Karkucińska, Biblioteka w Kórniku PAN, Osadnictwo olęderskie w dobrach klucza kórnickiego w czasach Teofili z Działyńskich Szołderskiej-Potulickiej,

  • mgr Zofia Zierhofferowa, PAN w Krakowie, Nazwy osad olęderskich w Wielkopolsce,

  • dr Bogusław Szmygin, Politechnika Lubelska, Dziedzictwo holenderskie na Żuławach - perspektywy ochrony,

  • mgr Jerzy Domino, Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Olsztynie, Delegatura w Elblągu, Domy podcieniowe na Żuławach Elbląskich i Wysoczyźnie Elbląskiej,

  • mgr Henryk Ratajczak, UMK w Toruniu, Problemy ochrony domów podcieniowych na Żuławach na dwóch wybranych przykładach,

  • dr inż. arch. Bogna Lipińska, Politechnika Gdańska, Kniewo i Karwieńskie Błota - współczesne przekształcenia wsi olęderskiej,

  • mgr Ewa Gilewska, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Kolekcja mebli olęderskich z Żuław w zbiorach Oddziału Etnografii Muzeum narodowego w Gdańsku,

  • mgr Bolesław Klein, Klub Nowodworski, Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego, Refleksje na tle II Zjazdu Mennonitów oraz udział Klubu Nowodworskiego w ochronie cmentarzy mennonickich,

  • mgr Roman Tubaja, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Stan architektury ludowej i problemy jej ochrony na obszrze Doliny Dolnej Wisły,

  • mgr Krzysztof Bartowski, Wojewódzki Ośrodek Kultury w Bydgoszczy, Stan zachowania krajobrazu kulturowego wzdłuż Wisły na terenie powiatu świeckiego i bydgoskiego,

  • Piotr Bartkowiak, mgr Jarosław Pająkowski, Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły, Świecie, Ocalone ślady osadnictwa olęderskiego w nadwiślańskim krajobrazie (na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Dolnej Wisły),

  • mgr Emanuel Okoń, UMK w Toruniu, Budownictwo olęderskie nad środkową i dolną Wisłą - wybrane przykłady i rozwiązania,

  • mgr Jarosław Pająkowski, Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły, Świecie, Tradycja sadownictwa w Dolinie Dolnej Wisły,

  • mgr Artur Trapszyc, Muzeum Etnograficzne w Toruniu, Olęderski wątek w szkutnictwie ludowym Dolnej Wisły,

  • dr Antoni Pelczyk, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Wpływ osadnictwa olęderskiego na krajobraz architektoniczny Wielkopolski Zachodniej,

  • mgr Dorota Leśniewska, Wielkopolski Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego w Poznaniu, Osadnictwo olęderskie na terenie projektowanego Cysterskiego Parku Kulturowego - Radojewo-Owińska,

  • mgr Rafał Nadolny, Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków w Poznaniu, Boruja - ulicowa wieś olęderska,

  • mgr Jerzy Szałygin, Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych w Warszawie, Kolonizacja olęderska na Mazowszu. Układy ruralistyczne i typy architektury,

  • dr Paweł Fijałkowski, Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie, Mennonickie wspólnoty religijne na Mazowszu do 1945 r. Materialne ślady ich funkcjonowania.


Niezwykle ciekawe wystąpienia, niejednokrotnie wzbogacone slajdami i przeźroczami, wzbudzały gorące dyskusje w kuluarach, ale i na sali obrad. Niezwykłość toruńskiej konferencji polegała m.in. na tym, że naocznie można było przekonać się o wielodyscyplinarności zjawiska, jakim było osadnictwo olęderskie. Tym bardziej podziękować należy organizatorom za jej przygotowanie oraz planowaną książkową publikację materiałów. Miejmy nadzieję, że będzie miała ona wpływ na rzeczywistą ochronę dziedzictwa olęderskiego w Polsce.

Tym samym pragniemy złożyć podziękowanie na ręce dyrektora Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu Pana Ramona Tubaji za zgodę na ich opublikowanie na naszej stronie.


Start | Wprowadzenie | Ściągnij e-book | Konferencja 2001 | Podziękowania | Nota prawna | Kontakt
Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska

Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl