![]() Start | Wprowadzenie | Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska |
Katalog obiektów --> Mazowsze
|
||
![]() |
||
|
||
gm. Czosnów, pow. nowodworski, woj. mazowieckie (Kol. Markowszczyzna - Mapa Kwatermistrzostwa - 1830, Sady - SGKP - 1891)
![]() Wieś założona przez Holendrów w końcu XVIII w. Pierwotnie stanowiła prawdopodobnie część wsi Markowszczyzna. Składała się jedynie z 6 zagród. Osadnicy zajmowali się uprawą roli i sadownictwem.We wsi kwitła również hodowla krówmieszkańcy słynęli z wyrobu sera holenderskiego. Znani byli także z wyrobów plecionkarskich, do których wykorzystywali licznie rosnące na ich polach wierzby. Wieś rzędowa położona po południowej stronie Wisły, między Nowym Kazuniem a Starymi Grochalami, z domami usytuowanymi pomiędzy szosą a wałem przeciwpowodziowym na sztucznie usypanych wzgórkach (terpach). Krajobraz kulturowy wsi
częściowo przekształcony, najlepiej
zachowany w północno-zachodniej części osady.
Widoczne terpy obsadzone wierzbami, topolami i sadami wokół zachowanych
gospodarstw oraz drogi prowadzące od szosy Kazuń-śladów prostopadle ku wałowi
przeciwpowodziowemu. Z istniejących jeszcze do 1995 r. czterech budynków
właściwych dla osadnictwa holenderskiego zachował się jedynie jeden. Nr 15 - dom drewniany, zbudowany w 1927 r., usytuowany w zachodniej części wsi, w pobliżu wału przeciwpowodziowego, stoi kalenicą do niego. Zbudowany z drewna topolowego, w konstrukcji wieńcowej, z węgłami łączonymi na rybi ogon z ostatkami, nakryty wysokim dachem dwuspadowym pokrytym eternitem. Od strony południowej dostawiony ganek wymurowany z cegły, nakryty daszkiem pulpitowym. Wnętrze części mieszkalnej dwutraktowe, dwuosiowe, z centralnie umieszczonym kominem i tradycyjnym systemem ogniowym - m.in. dwufajerkowym trzonem kuchennym umieszczonym we wnęce komina. Obora jednopomieszczeniowa. Budynek zachowany w dostatecznym stanie. Obiekty nieistniejące: Nr 14 - drewniany, zbudowany w 1927 r., spalony w 1991 r.
Budynek użytkowany był sporadycznie od początku lat 90. XX w., dewastowany
przez okolicznych wandali, ulegał destrukcji i został rozebrany w 1995 r. (BK
- Jerzy Szałygin, 1995).
B. Andrzejewska, Inwentaryzacja architektoniczna domu ze wsi Sady 18,Warszawa 1992, w zbiorach archiwum SOZ Warszawa; T. Swat, Mennonici na Mazowszu. |
![]() Artykuły: Polska | Małopolska | Mazowsze | Ziemia Łęczycka | Żuławy | Nizina Sartawicko-Nowska | Ziemia Kwidzyńska | Ziemia Walichnowska | Ziemia Sieradzka | Ziemia Wieluńska Copyright 2005 © jerzyszalygin@wp.pl |