gm. Nowe nad Wisłą, pow. świecki, woj. kujawsko-pomorskie

Wieś wymieniana jako królewska kolonia należąca do miasta Nowe nad Wisłą. W 1773 r. znajdowało się tu 27 gospodarstw z 101 mieszkańcami.

Wieś ulicowa usytuowana nad Wisłą, w północno-wschodniej części powiatu świeckiego. Główna droga przebiega na osi północny wschód-południe.

ul. Kwiatowa 6 - dom postawiony na przełomie 3 i 4 ćw. XIX w., usytuowany kalenicą do drogi na przedmieściu Rybaki, w południowo-wschodniej części miasta. Budynek mieszkalny nie połączony z pomieszczeniami gospodarczymi. Układ zagrody rozproszony.
Na rzucie prostokąta, dwutraktowy z sienią w trakcie zachodnim i wschodnim. Kuchnia po stronie południowej. Na osi środkowej budynku zachowana czarna kuchnia. Drzwi w elewacji wschodniej i zachodniej. Poddasze o charakterze użytkowym. Parterowy, niepodpiwniczony. Przykryty dachem dwuspadowym. Elewacja północna dwuosiowa, niesymetryczna. Elewacja południowa jednoosiowa niesymetryczna. Elewacja wschodnia i zachodnia czteroosiowa, niesymetryczna.
Posadowiony na podmurówce kamienno-ceglanej, drewniany w konstrukcji wieńcowej. Komin ceglany, butelkowy. Podłogi drewniane. Stropy belkowe o krawędziach sfazowanych. Szczyty odeskowane. Więźba dachowa jętkowa. Dach pokryty strzechą. Okna plastikowe, jednoramowe. Drzwi drewniane, ramowo-płycinowe, jednoskrzydłowe. Schody drewniane, jednobiegowe, proste. Piec kaflowy.
Materiały na których oparto opracowanie: KEZAiB, Nowe nad Wisłą, ul. Kwiatowa 6, oprac. I. Jastrzębska-Puzowska, E. Sekuła-Tauer, K. Bartowski, mps, Bydgoszcz 1993; Osadnictwo holenderskie Doliny Wisły w województwie bydgoskim, mps, Bydgoszcz 1992/1993, cz. 3, nr.36; Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, oprac. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 292; M. Obremski, Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 178.

ul. Rybaki 1 - dom zbudowany w 3 ćw. XIX w. (?), usytuowany kalenicą do drogi biegnącej w kierunku Wisły, na przedmieściu Rybaki, w południowo - wschodniej części miasta, nie połączony z pomieszczeniami gospodarczymi. Układ zagrody rozproszony.
Budynek niedostępny. Drzwi w elewacji północnej. Parterowy, niepodpiwniczony. Przykryty dachem dwuspadowym. Elewacja północna czteroosiowa, niesymetryczna. Elewacja południowa trójosiowa, niesymetryczna. Elewacja północna jednoosiowa, niesymetryczna. Do elewacji wschodniej dostawiona dobudówka.
Podmurówka ocementowana. Budynek drewniany w konstrukcji wieńcowej. Ściany boczne w konstrukcji sumikowo-łątkowej. Szczyty odeskowane. Dach pokryty eternitem. Okna plastikowe, jednoramowe. Drzwi płytowe, jednoskrzydłowe.
Materiały na których oparto opracowanie: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, opr. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 292; Obremski M., Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 179.

ul. Rybaki 5 - dom postawiony w 3 ćw. XIX w. (?), usytuowany kalenicą do drogi przy Wiśle na przedmieściu Rybaki, w południowo - wschodniej części miasta, nie połączony z pomieszczeniami gospodarczymi. Układ zagrody rozproszony.
Budynek niedostępny. Drzwi w elewacji wschodniej. Parterowy. Przykryty dachem dwuspadowym. Elewacja północna, południowa i zachodnia niedostępna. Elewacja wschodnia trójosiowa, niesymetryczna.
Posadowiony na podmurówce kamienno-ceglanej. Drewniany w konstrukcji wieńcowej. Szczyty odeskowane. Dach przykryty eternitem. Okna plastikowe, jednoramowe. Drzwi drewniane, ramowo-płycinowe, jednoskrzydłowe.
Materiały na których oparto opracowanie: M. Obremski, Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 179; Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, opr. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 292.

ul. Rybaki 9 - dom postawiony w 1 ćw. XIX w., usytuowany kalenicą do drogi przy Wiśle na przedmieściu Rybaki, w południowo-wschodniej części miasta, mieszczący pod jednym dachem część mieszkalną i gospodarczą w jednym rzędzie. Budynek niedostępny, grozi zawaleniem.
Materiały na których oparto opracowanie: M. Obremski, Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 179; Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, opr. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 292.

ul. Rybaki 10 - dom zbudowany na przełomie 3 i 4 ćw. XIX w., usytuowany kalenicą do drogi przy Wiśle na przedmieściu Rybaki, w południowo-wschodniej części miasta, szczyty domu na osi północ -południe, nie połączony z pomieszczeniami gospodarczymi. Układ zagrody rozproszony.
Na rzucie prostokąta, dwutraktowy z sienią w trakcie wschodnim. Kuchnia w części zachodniej. Drzwi wejściowe w elewacji wschodniej i zachodniej. Poddasze o charakterze mieszkalno-użytkowym. Parterowy, przykryty dachem dwuspadowym. Elewacja północna jednoosiowa, symetryczna. Elewacja południowa jednoosiowa, niesymetryczna. Elewacja wschodnia czteroosiowa, niesymetryczna. Elewacja zachodnia pięcioosiowa, niesymetryczna.
Posadowiony na podmurówce kamienno-ceglanej, drewniany w konstrukcji wieńcowej. Ściana północna częściowo murowana. Komin ceglany, butelkowy. Podłogi cementowe. Strop belkowy, pola pomiędzy nimi podbite płytą. Więźba dachowa jętkowa o stolcach stojących. Szczyty odeskowane. Dach pokryty eternitem. Okna drewniane, ościeżnicowe, dwudzielne, dwupoziomowe. Drzwi drewniane, ramowo-płycinowe, jednoskrzydłowe.
Materiały na których oparto opracowanie: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, opr. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 292; M. Obremski, Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 179.

ul. Wiślana 13 - dom zbudowany w 4 ćw. XIX w., usytuowany kalenicą do drogi na przedmieściu Rybaki, w południowo-wschodniej części miasta, nie połączony z pomieszczeniami gospodarczymi. Układ zagrody rozproszony.
Na rzucie prostokąta, dwutraktowy z sienią w trakcie zachodnim z zachowaną tzw. czarną kuchnią. Drzwi w elewacji zachodniej. Poddasze o charakterze mieszkalno-użytkowym. Parterowy, nie podpiwniczony. Z dobudówką w elewacji północnej. Przykryty dachem dwuspadowym. Elewacja północna dwuosiowa, niesymetryczna. Elewacja południowa jednoosiowa. Elewacja wschodnia trójosiowa, niesymetryczna. Elewacja zachodnia czteroosiowa, niesymetryczna.
Posadowiony na podmurówce kamienno-ceglanej, drewniany w konstrukcji wieńcowej. Komin ceglany, prosty. Podłogi drewniane. Stropy belkowe, pola między nimi podbite płytą. Szczyty odeskowane. Więźba dachowa jętkowa o stolcach stojących. Dach pokryty blachą. Okna drewniane, ościeżnicowe, dwudzielne. Drzwi drewniane, ramowo-płycinowe, jedno i dwuskrzydłowe. Schody drewniane, jednobiegowe, proste.
Materiały na których oparto opracowanie: Nowe nad Wisłą, ul. Wiślana 13, KEZAiB, oprac. I. Jastrzębska-Puzowska, E. Sekuła-Tauer, K. Bartowski, mps, Bydgoszcz 1993; Osadnictwo holenderskie Doliny Wisły w województwie bydgoskim, mps, Bydgoszcz 1992/1993, cz. 3, nr 37; Zabytki architektury i budownictwa w Polsce. Województwo Bydgoskie, opr. K. Parucka t. 5, Warszawa 1997, cz. 2, s. 294; M. Obremski, Wykaz zabytków nieruchomych z terenu gmin: Dragacz, Drzycim, Nowe, Osie Świecie i Warlubie, [w:] Zabytki Kociewia, red. R. Klim, Tczew 1999, s. 180.